Ο Philipp Bagus ,καθηγητής στο Universidad Rey Juan Carlos της Μαδρίτης μας έχει δώσει ίσως το καλύτερο βιβλίο για τα αίτια της αποτυχίας του ευρώ. Χθες το "Adam Smith Institute" δημοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του για την ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση:
"Αστυνομία και διαδηλωτές συγκρούονται στους δρόμους της Αθήνας ενώ η ελληνική κυβέρνηση εγκρίνει και άλλα μέτρα λιτότητας. Στην πραγματικότητα , συγκρούσεις για τα μέτρα λιτότητας συμβαίνουν σε όλη την Ευρώπη. Στη ρίζα τους βρίσκεται ένα παρεμβατικό τραπεζικό σύστημα , η πιστωτική επέκταση και η διεστραμμένη λογική του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος οπως περιγράφεται στο βιβλίο μου "The Tragedy of the Euro".
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 τα τεχνητά χαμηλά επιτόκια οδηγήσαν σε μια εντυπωσιακή αλλά τεχνητή οικονομική άνοδο, σε φούσκες στην τιμή των περιουσιακών στοιχείων και σε κακές επενδύσεις. Πραγματικά κεφάλαια ξοδεύτηκαν στην κατασκευή σπιτιών που κανείς δεν ήθελε σε τιμές φούσκας , στην υπερεπέκταση συγκεκριμένων βιομηχανιών και σε χώρες όπως η Ελλάδα στη διατήρηση και επέκταση ενός τεράστιου δημόσιου τομέα.
Όταν η Lehman Brothers κατέρρευσε οι κυβερνήσεις ήρθαν προς διάσωση βιομηχανιών όπως των αυτοκινήτων και φυσικά, των τραπεζών . Οι ζημιές τους μεταφέρθηκαν εν μέρει στις κυβερνήσεις. Τα κυβερνητικά ελλείμματα και τα χρέη εκτινάχτηκαν . Το αποτέλεσμα είναι η κρίση του δημόσιου χρέους.
Τώρα, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όπως η ελληνική βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Εαν η Ελλάδα αφήνονταν να πτωχεύσει, οι τράπεζες που κρατάνε ομόλογα της ελληνικής κυβέρνησης και βιώνουν μια φυγή κεφαλαίων θα χρεωκοπούσαν. Σε μια ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση, οι γαλλικές, γερμανικές και βρετανικές τράπεζες θα γινόνταν αφερέγγυες.
Ενώ γενικά η κοινωνία είναι ήδη φτωχότερη εξαιτίας των κακών επενδύσεων της τεχνητής ανάπτυξης, το βάρος των ζημιών δεν έχει τελικά επιμεριστεί. Και οι ζημιές δεν έχουν εξαφανιστεί. Εν μέρει μετακινήθηκαν από τις τράπεζες και τις εταιρείες στις κυβερνήσεις.
Ποιός θα είναι αυτός που θα επωμιστεί τελικά τις παλιές ζημιές ; Θα είναι οι τράπεζες ...που αγόρασαν κυβερνητικά ομόλογα ; Θα είναι οι κυβερνήσεις ...που θα αναγκαστούν να πουλήσουν δημόσια περιουσία και να μειώσουν τις δαπάνες τους ; Ή θα είναι οι φορολογούμενοι; Και τελικά, οι φορολογούμενοι ποιών χωρών; Μια μεγάλη μάχη έχει αρχίσει στην περιφέρεια και στην καρδιά της ευρωζώνης για το πώς θα επιμεριστούν οι ζημιές μεταξύ των κυβερνήσεων, των τραπεζών και των φορολογούμενων.
Η πιο γρήγορη και πιο καθαρή λύση θα ήταν να αναλάβουν το κόστος αυτοί που είναι υπεύθυνοι : οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες . Θα έπρεπε να χρεωκοπήσουν . Οι τράπεζες εχουν δανείσει σε ανεύθυνες κυβερνήσεις ή έδωσαν δάνεια που πήγαν σε φούσκες. Οι μέτοχοί τους θα έχαναν τα πάντα . Χωρίς να μας προκαλεί έκπληξη , οι πολιτικοί και οι τραπεζίτες λένε πως αυτό θα οδήγησει σε χάος και θα προκαλέσει μια μακροχρόνια ύφεση. Έτσι θέλουν να πληρώσουν τον λογαριασμό οι φορολογούμενοι , τουλάχιστον εν μέρει.
Όμως , σε περίπτωση μη παρέμβασης, δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου. Πιο ρεαλιστικά, θα υπάρξει μια σύντομη και απότομη κρίση και μια γρήγορη προσαρμογή . Μοντέλα επιχειρήσεων που δεν μπορούν να διατηρηθούν οικονομικά θα εξαφανιστούν . Πιο υγιείς τράπεζες θα μπορούσαν να βρούν νέα κεφάλαια και οι πιστώτες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν την ανταλλαγή χρέους με μετοχικό κεφάλαιο εαν το επιχειρησιακό μοντέλο της τράπεζας κρίνονταν αξιόπιστο.
Η εναλλακτική λύση είναι πως οι προηγούμενες ζημιές δεν ρευστοποιούνται αμέσως αλλά επεκτείνονται διαμέσου μιας μακράς κρίσης και φορτώνονται στους ώμους αυτών που δεν έχουν καμιά ευθύνη . Οι τράπεζες θα διατηρηθούν στη ζωή με ζημιές που δεν έχουν ρευστοποιηθεί σαν τις ιαπωνικές τράπεζες-ζόμπι. Οι φορολογούμενοι και οι χρήστες του κοινού νομίσματος θα αναλάβουν τις απώλειες . Η ευρωζώνη θα μείνει στάσιμη για χρόνια .
Με τη διάσωση των ανεύθυνων τραπεζών και κυβερνήσεων, ενθαρρύνεται η ανεύθυνη συμπεροφορά. Οι παλιές κακές επενδύσεις δεν αποσυντίθενται αλλά προσθέτονται καινούργιες. Ένα πακέτο διάσωσης χρηματοδοτούμενο από τον φορολογούμενο μειώνει την πίεση στην ελληνική κυβέρνηση να πουλήσει την περιουσία της και να περικόψει τις δαπάνες της- δηλαδή οι κακές επενδύσεις δεν ρευστοποιούνται και συνεχίζονται . Ομοίως, οι τράπεζες μπορούν να συνεχίσουν την υποστήριξη σε ανεύθυνες κυβερνήσεις και να εμποδίσουν τη γρήγορη ρευστοποίηση των κακών επενδύσεων όπως τα σπίτια που δεν έχουν πωληθεί . Οι απλοί άνθρωποι στην ευρωζώνη θα υποφέρουν με πληθωρισμό και μεγαλύτερους φόρους καθώς και μια μακροχρόνια κρίση .
Αντίθετα, οι απλοί Ευρωπαίοι θα ωφεληθούν πολύ από μια ρευστοποίηση των κακών επενδύσεων που θα ακολουθήσει την ελληνική στάση πληρωμών και την ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση. Αυτό δεν θα είναι το τέλος του κόσμου αλλά το ξεκίνημα μιας σύντομης, αποτελεσματικής διαδικασίας προσαρμογής και της δίκαιης κατανομής του βάρους των ζημιών."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου