Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τις εξελίξεις στην οικονομία μετά το 1981(1) σε τρεις λέξεις: σταματήσαμε να δουλεύουμε. Και η αιτία είναι απλά και ξάστερα ο κρατικός παρεμβατισμός που στρεβλώνει τα οικονομικά κίνητρα. Στον δημόσιο τομέα που προσφέρει εγγυημένη αμοιβή ανεξάρτητα από την παραγωγικότητα, η προσπάθεια του εργαζόμενου αναπόφευκτα καταναλώνεται στην αποφυγή εργασίας. Στον ιδιωτικό τομέα, που τα κέρδη των εταιριών είναι περισσότερο αποτέλεσμα κυβερνητικών διασυνδέσεων, οι πόροι των εταιρειών πάνε σε μίζες. Προσθέστε και το crowding out effect των κρατικών δαπανών που στερούνε πόρους και επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα και έχουμε το τέλειο περιβάλλον για την δολοφονία μιας οικονομίας.
Βεβαίως, σε μια οικονομία που δεν παράγει, η ευημερία που αναπολούν πολλοί σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι είτε εικονική, είτε αποσπασματική και μη-βιώσιμη. Στην δεκαετία του 80 οι τεράστιες αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς φαγωθήκανε από τον αγριεμένο πληθωρισμό που έτρεχε με 20%. Οι ευνοημένοι του κρατικά προστατευμένου παρασιτισμού τράφηκαν με πόρους από το μέλλον (δημόσιο χρέος) και από τον ιδιωτικό τομέα (φόροι). Το καθαρό αποτέλεσμα για την συνολική οικονομία ήτανε μηδενική ανάπτυξη όπως φαίνεται και από την εξέλιξη του ΑΕΠ κατά κεφαλήν.
Τα παραπάνω είναι σχετικά προφανή, εάν όχι για το ευρύ κοινό, σίγουρα για τους αναγνώστες του ΜπλεΜήλου. Νομίζω όμως ότι από αυτήν την καταστροφική οικονομική εμπειρία, προβάλουν και δύο νέες διαστάσεις πολύ χρήσιμες στην σημερινή πραγματικότητα.
Η πρώτη έχει να κάνει με τους όψιμους κεϊνσιανούς στην Ελλάδα. Παρατηρούμε ότι τα ορφανά των σοσιαλδημοκρατικών οραμάτων έχουνε πρόσφατα βρει στον κεϊνσιανισμό την επίφαση επιστημονικότητας για να συνεχίζουν να υποστηρίζουν τις αυξημένες κρατικές δαπάνες. Νομίζω όμως ότι όποιος θέλει να δηλώνει κεϊνσιανός στην Ελλάδα θα πρέπει να κάνει δύο πράγματα: Πρώτα να παραδεχτεί ότι υποστηρίζει την οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ το 81-85 που είναι 100% βγαλμένη από τις θεωρίες του Κέινς για τόνωση της ζήτησης μέσω ελλειμμάτων. Μετά πρέπει να εξηγήσει γιατί απέτυχε. Μόνο τότε μπορεί να τον πάρει κανείς στα σοβαρά (βέβαια στην χώρα όπου πάνω από 10% του πληθυσμού δηλώνουν κομμουνιστές, τίποτα πια δεν κάνει εντύπωση).
Η δεύτερη διάσταση έχει να κάνει με τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Ακούμε (και σε λίγο θα πιστέψουμε) τις βρισιές από τον Βορρά: «εκ φύσης άχρηστοι, ποτέ δεν θα φτάσουν τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, να τους διώξουμε!». Ακούμε και τις βρισιές από τους διάφορους σημιτογενείς Χατζηφωτίου : «τεμπέλης λαουτζίκος που χωρίς το ευρώ θα γίνει Ζιμπάμπουε» Νομίζω η οικονομική πολιτική από το 1981 και τα αποτελέσματα της, αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο, ότι οι Έλληνες απλά προσαρμόζουν την συμπεριφορά τους στα στρεβλά κίνητρα του κράτους.
Να θυμίσουμε ότι από τις στάχτες του εμφυλίου καταφέραμε μέσα σε 30 χρόνια να γίνουμε μια πετυχημένη οικονομία πρότυπο για την περιοχή και την Ευρώπη. Ήτανε εξαιτίας αυτής της δυναμικής οικονομίας που μπήκαμε στην ΕΟΚ το 1980 - 6 ολόκληρα χρόνια πριν την Ισπανία και την Πορτογαλία. Αυτή η πορεία βέβαια δεν έγινε ούτε με κρατικά ελλείμματα, ούτε με ευρώ. Δεν ήμασταν λοιπόν πάντα όπως σήμερα. Και η συνέπεια αυτής της παρατήρησης είναι ότι δεν έχουμε κάποιο εγγενές πολιτιστικό πρόβλημα που μας εμποδίζει να αναπτύξουμε μια υγιή και δυναμική οικονομία. Το πρόβλημα είναι καταρχήν οικονομικό και όταν εξαλειφθούν οι στρεβλώσεις, η οικονομία θα ξαναμπεί στον σωστό δρόμο της ανάπτυξης.
_________________________________
(1) Συμφωνούμε όλοι ότι με την Αλλαγή δεν είχαμε μια απλή συνέχεια του κρατισμού light του Καραμανλή στο κλίμα της εποχής, αλλά αυτό που στην οικονομετρία λέμε «structural break» για την οικονομία της χώρας. Η μακροχρόνια τάση άλλαξε δομικά σε βαθμό που μπορούμε να χωρίσουμε την ελληνική οικονομία σε δύο πολύ διαφορετικές περιόδους: προ και μετά 1981
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου