Θυμάμαι τον καθηγητή μου John Cochrane στο Σικάγο που μας έλεγε ότι «Ξεχάστε τις ασφαλείς επενδύσεις που βασίζονται σε ιστορικά χαμηλούς συσχετισμούς (correlations) με την αγορά. Όταν χρειάζεσαι τις ασφαλείς επενδύσεις στις μεγάλες κρίσεις, οι συσχετισμοί όλων των επενδυτικών κατηγοριών αλλάζουν και τείνουν στο 1». Θα στενοχωρήσω τους αυστριακούς φίλους μου, αλλά η πρόσφατη πτώση του χρυσού περίπου 20% από το πρόσφατο υψηλό του (~$1530 από $1934) αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Αυτή η πτώση δεν συνάδει με την φήμη του σαν ασφαλής επένδυση, ανεξάρτητη από τις χρηματοοικονομικές αγορές.
Από πού όμως προέρχεται αυτή η φήμη του χρυσού;
Για να καταλάβουμε την ιδιαίτερη φήμη του χρυσού, πρέπει να κατανοήσουμε τα επιχειρήματα εναντίον των επίσημων νομισμάτων.
Το κύριο επιχείρημα είναι ότι τα νομίσματα δεν έχουνε κάποια εσωτερική αξία. Η αξία τους βασίζεται στο έτσι-θέλω του κράτους, για αυτό ονομάζονται σαρκαστικά και fiat («και εγένετο») money. Ακόμα χειρότερα, η κάθε κεντρική τράπεζα μπορεί να αυξάνει την προσφορά του νομίσματος, μειώνοντας έτσι την σχετική του αξία. Ο χρυσός λοιπόν, που σαν ποσότητα είναι ανεξάρτητη από τις ορέξεις κάθε κεντρικής τράπεζες, είναι μια απόλυτη αξία, που μάλιστα θα ανεβαίνει όσο η σχετική αξία των νομισμάτων μειώνεται.
Υπάρχουν όμως κάποια προβλήματα με τον παραπάνω συλλογισμό.
Πρώτα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υποθέτει κανείς ότι ο χρυσός έχει εσωτερική αξία. Αντίθετα για παράδειγμα με ένα σπίτι που μπορεί κανείς να το νοικιάσει ή να το χρησιμοποιήσει, η αξία του χρυσού βασίζεται εξολοκλήρου σε αισθητικές προτιμήσεις και ιστορικές παραδόσεις. Ο κύριος λόγος που οι πρόγονοι μας θεωρούσαν τον χρυσό πολύτιμο ήτανε επειδή γυάλιζε. Στην σύγχρονη εποχή, αυτός δεν μπορεί να είναι λόγος για την ανακήρυξη ενός μετάλλου σε απόλυτο νόμισμα.
Μετά, ο χρυσός ίσως να μην επηρεάζεται άμεσα από την νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, επηρεάζεται όμως από άλλους παράγοντες, ακόμα περισσότερο ανεξέλεγκτους. Και από την πλευρά της προσφοράς (π.χ. ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων), και από την πλευρά της ζήτησης (π.χ. η συνολική υγεία κάθε οικονομίας). Το ερώτημα λοιπόν είναι σε πιο ρίσκο προτιμούμε να εκτεθούμε.
Προσωπικά είμαι της γνώμης ότι η κακή νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών δεν μπορεί να είναι λόγος να καταργήσουμε τα νομίσματα. Είναι λόγος να προσπαθήσουμε να κάνουμε ανεξάρτητη και προβλέψιμη την νομισματική πολιτική. Ο Milton Friedman για παράδειγμα είχε προτείνει την σταθερή αύξηση της νομισματικής βάσης κατά ένα συγκεκριμένο ποσοστό κάθε χρόνο και την εισαγωγή αυτού του κανόνα στο σύνταγμα του κράτους.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο χρυσός εγκαταλείφθηκε στην σύγχρονη εποχή και αυτήν την στιγμή δεν χρησιμοποιείται από κανένα κράτος στον κόσμο. Ας μην αφήσουμε την απέχθεια για τον παρεμβατισμό των κεντρικών τραπεζών να μας οδηγεί σε εσφαλμένες, ξεπερασμένες λύσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου