Στις 25 Δεκεμβρίου συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από την ημέρα που ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, παραιτήθηκε από το αξίωμα του δηλώνοντας πως η συγκεκριμένη θέση ήταν πλέον άνευ περιεχομένου. Στους μήνες που είχαν προηγηθεί μία-μία οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες είχαν κηρύξει την ανεξαρτησία τους, παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του ίδιου του Γκορμπατσώφ και άλλων ανώτερων στελεχών του σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος να τις αποτρέψουν. Η ημέρα αυτή του 1991 έχει καθιερωθεί να θεωρείται η ημερομηνία του τέλους της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, της κομμουνιστικής αυτοκρατορίας που επηρέασε τόσο αποφασιστικά την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας από την ημέρα της ίδρυσης της το 1922.
Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν απλά η κατάρρευση μιας ακόμα δικτατορίας. Η διάλυσή της σηματοδότησε το τέλος του σοσιαλισμού στην μορφή που τον εμπνεύστηκε ο Μάρξ, γι’αυτό και τα συναισθήματα απογοήτευσης των απανταχού Αριστερών που τη συνόδευσαν ήταν έντονα και κατανοητά (ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως εκατομμύρια Αριστεροί είχαν γαλουχηθεί με το σύνθημα του Λένιν "Marxism is Almighty Because It Is The Truth-“Ο Μαρξισμός είναι κραταιός διότι είναι η Αλήθεια”).
Στα είκοσι χρόνια που πέρασαν, οι αιτίες που οδήγησαν στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αναλύθηκαν διεξοδικά από ιστορικούς όλου του πολιτικού φάσματος. Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να θυμηθούμε είναι πως στη Σοβιετική Ένωση ο Μαρξισμός δεν ήταν απλώς μια οικονομική θεωρία. Ο Μαρξισμός για τους Σοβιετικούς ήταν μια καθολική στάση ζωής, μια αποκαλυπτική φιλοσοφία που παρείχε όλες τις εξηγήσεις για τη Φύση και τους Νόμους της, τη ζωή και την Κοινωνία (στο ΜπλεΜήλο έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στο Μαρξισμό ως μια ακόμα μονοθειστική θρησκεία). Ταυτόχρονα όμως, στη Σοβιετική Ένωση ο Μαρξισμός ήταν και ένα θανατηφόρο όπλο εναντίον όσων τολμούσαν να εκφράσουν μια διαφορετική άποψη. Αν και τα σχετικά παραδείγματα είναι πολλά, θα αναφέρω την χαρακτηριστική περίπτωση του Nikolai Vavilov, του Βιολόγου Γενετιστή ο οποίος δολοφονήθηκε από το Σοβιετικό κομμουνιστικό καθεστώς γιατί έκανε το λάθος να πιστεύει στην Γενετική επιστήμη η οποία σύμφωνα με τους κομμουνιστές ήταν “a false science invented by the Catholic monk, Mendel." (“μια λάθος επιστήμη η οποία αναπτύχθηκε από έναν καθολικό μοναχό, τον Μέντελ”). Οι δολοφονημένοι στο όνομα του Μαρξισμού έφτασαν τα 100 εκατομμύρια, με τους ποταμούς ανθρώπινου αίματος να ρέουν από τη Ρωσία μέχρι την Καμπότζη και από την Κίνα μέχρι τη Τσεχοσλοβακία.
Ένας από τους κοινούς παρονομαστές ανάμεσα στους Μαρξιστές και τους κρατιστές της Δύσης είναι η πίστη πως πίσω από τα προβλήματα που δημιουργούν οι μονοπωλιακές καταστάσεις στην οικονομία βρίσκεται το βασικό (για τους κομμουνιστές) πρόβλημα της ιδιοκτησίας. Έτσι, για τους Μαρξιστές μόνο τα ιδιωτικά μονοπώλια-τα οποία είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης πλεονεξίας- είναι επικίνδυνα και καταστροφικά: είναι υπεύθυνα για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και γενικά αποτελούν τις σκοτεινές δυνάμεις που κρύβονται πίσω από όλες τις προσπάθειες (πολλές από τις οποίες υπάρχουν μόνο στον φανταστικό κόσμο στον οποίο ζουν οι περισσότεροι Αριστεροί) εναντίον του γενικότερου δημοσίου συμφέροντος. Από την άλλη μεριά όμως,οι ίδιοι Μαρξιστές που επιφυλάσσουν αυτήν την έντονα αρνητική αντιμετώπιση στα ιδιωτικά μονοπώλια θεωρούν τα κρατικά μονοπώλια ηθικά και καλοπροαίρετα. Κατά τους Μαρξιστές, στα κρατικά μονοπώλια η ανθρώπινη πλεονεξία έχει αντικατασταθεί από ένα νεφελώδες και αόριστο ενδιαφέρον για το λεγόμενο δημόσιο συμφέρον. Προφανώς για τους Μαρξιστές το γεγονός ότι οι γραφειοκράτες οι οποίοι διαχειρίζονται και ελέγχουν το Δημόσιο τομέα είναι το ίδιο άνθρωποι όπως και οι ιδιώτες επιχειρηματίες και επομένως κατέχονται από την ίδια πλεονεξία, είναι μια ανούσια λεπτομέρεια. Αλλά αν η πλεονεξία αποτελεί τον κοινό τόπο κρατικών και ιδιωτικών μονοπωλίων, υπάρχει και μια σημαντική διαφορά ανάμεσά τους: σε αντίθεση με τους ιδιώτες, οι γραφειοκράτες του Δημοσίου δεν πρόκειται ποτέ να αντιμετωπίσουν προσωπικά τις συνέπειες των οικονομικών αποφάσεων που λαμβάνουν μιας και δεν διαχειρίζονται την προσωπική τους περιουσία αλλά χρήματα τρίτων (των φορολογούμενων). Επιπλέον είναι αδύνατο για οποιοδήποτε γραφειοκράτη, όσο καλοπροαίρετος και μορφωμένος να είναι, να μπορέσει να κάνει τους απαραίτητους οικονομικούς υπολογισμούς που θα οδηγήσουν στον καθορισμό των τιμών των αγαθών που έχει ανάγκη μια κοινωνία για να προκόψει και να ευημερήσει χωρίς να στηριχτεί σε πληροφορίες που προέρχονται από την ελεύθερη αγορά.
Η ιστορική αποτυχία του υπαρκτού σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση και η απίστευτη δυστυχία που δημιούργησε σε εκατομμύρια ανθρώπους του Ανατολικού Μπλόκ αποτελεί μια αέναη προειδοποίηση εναντίον του σοσιαλισμού, του κρατισμού και του κεντρικού σχεδιασμού, ασθένειες οι οποίες απαντούνται όλο και συχνότερα σε Δυτικές κοινωνίες. Ο Paul Craig Roberts έγραψε "We should all be thankful to the Soviets,because they have proved conclusively that socialism doesn't work. No one can say they didn't have enough power or enough bureaucracy or enough planners or they didn't go far enough.” (“ Όλοι μας θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στο Σοβιετικό λαό γιατί έχουν αποδείξει απόλυτα πως ο Σοσιαλισμός δεν δουλεύει. Κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει πως δεν είχαν αρκετή δύναμη ή αρκετή γραφειοκρατία ή αρκετούς γραφειοκράτες ή πως δεν προσπάθησαν αρκετά”).
Δυστυχώς όμως η σημερινή Ελληνική κοινωνία, μέσα στη σύγχυση που δημιούργησε η τεράστια οικονομική κρίση που διέρχεται ο τόπος, μοιάζει να έχει ξεχάσει τι ακριβώς υπήρξε ο κομμουνισμός, επιβεβαιώνοντας έτσι ένα παλιό γνωμικό: "The only lesson of history is that it does not teach us anything." (“το μόνο μάθημα που μας δίνει η Ιστορία είναι πως δεν μας διδάσκει τίποτα”). O σοσιαλισμός, 20 χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, παραμένει η κυρίαρχη ιδεολογία στον τόπο μας, πολτοποιώντας κάθε προσπάθεια μεταρρυθμίσεων τόσο στον οικονομικό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Οι φιλελεύθερες ιδέες που ιστορικά υπήρξαν το ιδεολογικό αντίθετο του Μαρξισμού παραμένουν στην Ελλάδα σχεδόν ποινικοποιημένες. Έτσι ελάχιστοι γνωρίζουν το έργο του Ludwig von Mises ο οποίος ήδη από το 1920 στο βιβλίο του "Economic Calculation in the Socialist Commonwealth" είχε αναπτύξει την άποψη πως η σοσιαλιστική οικονομία δεν μπορεί καν να αποκληθεί οικονομία αφού το σοσιαλιστικό σύστημα δεν έχει κανένα μηχανισμό ορθολογικής κατανομής των περιορισμένων πόρων μιας κοινωνίας. Στον σοσιαλισμό, η κατάργηση της ιδιοκτησίας οδηγεί στην απώλεια της έννοιας της αγοράς η οποία με τη σειρά της οδηγεί στην κατάργηση των τιμών των προϊόντων με βάση τις οποίες γίνεται η κατανομή των πόρων τόσο των ιδιωτών-καταναλωτών όσο και ολόκληρης της κοινωνίας. "As soon as one gives up the conception of a freely established monetary price for goods" έγραψε ο Mises, "rational production becomes completely impossible." (“μόλις κάποιος αρνηθεί την αρχή της ελεύθερης διακύμανσης των τιμών των αγαθών, η ορθολογική παραγωγή προϊόντων καθίσταται αδύνατη”). Γι’αυτό τον λόγο, κατά τον Mises: "Marxism was a means of political rent seeking and of coercive control, not a body of ideas held to by honest men."
“Κάποιος μπορεί να προβλέψει τη δομή μιας μελλοντικής σοσιαλιστικής κοινωνίας” έγραψε ο Mises 70 χρόνια πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. “Θα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες εργοστάσια. Πολύ λίγα από αυτά θα παράγουν προϊόντα έτοιμα για κατανάλωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα παραγώμενα είδη θα είναι είτε ακατέργαστα προϊόντα είτε προϊόντα τα οποία θα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή άλλων αγαθών.” Και έτσι ακριβώς έγινε. Όταν στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 η glasnost του Γκορμπατσώφ επέτρεψε στους Σοβιετικούς οικονομολόγους να μιλήσουν ελεύθερα, αυτοί επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις του Mises. Όπως αναφέρει ο Martin Malia "through the voices of Nikolay Shmelev, Gavriil Popov, Vasiliy Selyunin, Grigory Khanin, Larisa Piyasheva, Mikhail Berger, and subsequently Grigoriy Yavlinksy and Yegor Gaidar, they offered us a portrait of the Soviet that was in full accord with the evaluations of … Ludwig von Mises" (“οι φωνές των Nikolay Shmelev, Gavriil Popov, Vasiliy Selyunin, Grigory Khanin, Larisa Piyasheva, Mikhail Berger, και κατόπιν των Grigoriy Yavlinksy και Yegor Gaidar μας έδωσαν ένα πορτραίτο της Σοβιετικής Ένωσης που ήταν σε πλήρη συμφωνία με τις εκτιμήσεις του Ludwig von Mises”).
Μαζί με την ελεύθερη αγορά, οι Σοβιετικές αρχές κατέστρεψαν στη χώρα τους το εργασιακό ήθος και τον κοινωνικό ιστό και εμπόδισαν κάθε προσπάθεια καινοτομίας σε σημείο ώστε το 1991 τα Σοβιετικά εργοστάσια έμοιαζαν περισσότερο με μουσεία παρά με χώρους παραγωγής. Αλλά και στο χώρο της γεωργίας, το προγκρόμ που εξαπέλυσαν οι Κομμουνιστές εναντίον των Δαρβινικών και Γενετιστών επιστημόνων οδήγησαν τις δεκαετίες του ‘20 και ‘30 στην καταστροφή της γεωργικής παραγωγής της χώρας και στο θάνατο εκατομμυρίων απλών ανθρώπων. Ακόμα και σήμερα, η Ρωσική Επιστήμη και γεωργία δεν έχουν καταφέρει να ανακάμψουν από την καταστροφική Σοβιετική κληρονομιά, με τη ρωσική βιολογία και γεωπονία να υπολείπονται σταθερά των άλλων επιστημών. Και είναι χαρακτηριστικό πως ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα η Ρωσία εξήγαγε σιτάρι, κριθάρι αλλά και άλλα γεωργικά προϊόντα, στα χρόνια που ακολούθησαν την πτώση του κομμουνισμού η Ρωσία βρέθηκε να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας παγκοσμίως αυτών των ειδών.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ σε συνέντευξη που παραχώρησε στους ξένους ανταποκριτές αμέσως μετά την τελευταία υποστολή της σημαίας της Σοβιετικής Ένωσης δήλωσε «Κάναμε τεράστια προσπάθεια για να απαλλαγούμε από το τέρας του ολοκληρωτισμού». Αυτή την προσπάθεια οφείλουμε να την θυμόμαστε ιδιαίτερα στον τόπο μας όπου ο Αριστερός ολοκληρωτισμός, βρίσκοντας πάτημα στη χρεοκοπία του σοσιαλισμού των δανεικών που βιώνουμε στις μέρες μας ,έχει αναχθεί σε τρίτη πολιτική δύναμη με διψήφια ποσοστά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου