Βία και παράνοια

Οι κάποιας ηλικίας μπορεί ακόμα να θυμούνται ότι στις δεκαετίες του 50 και του 60 η πολιτική βία στην χώρα συνδεόταν με την παρακρατική δεξιά. Δεν θα διαφωνήσουμε. Για την γενιά όμως που μεγάλωσε στην μεταπολίτευση είναι προφανές ότι η βία προέρχεται από ένα διαφορετικό πολιτικό χώρο. Οι επαγγελματίες τραμπούκοι των συνδικάτων, οι μπαχαλάκηδες και οι δολοφόνοι τρομοκράτες, καταδεικνύουν ότι η βία τα τελευταία 30-40 χρόνια είναι σχεδόν αποκλειστικό φαινόμενο του αριστερού χώρου (1).

Έχει όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον η στάση κάποιων αριστερών σε αυτήν την πραγματικότητα. Χαρακτηριστικά είναι δύο περιστατικά της προηγούμενης εβδομάδας.

Στο πρώτο, η συνομωσιολογική αριστερά είναι εξαιρετικά εύπιστη σε οποιαδήποτε υπόνοια μπορεί να είναι βολική με την κοσμοθεωρία της. Το βίντεο με τους οδηγούς της ΕΘΕΛ που ζητήσανε προστασία από τα ΜΑΤ είναι γνωστό. Για την αριστερά ήτανε απόδειξη ότι οι μπαχαλάκηδες είναι παρακρατικοί, υποθέτοντας μάλλον ότι θα ήτανε τόσο ηλίθιοι να κυκλοφορούν μαζί με τα ΜΑΤ μπροστά σε χιλιάδες κόσμου. Οι ομολογίες βέβαια των ίδιων τον πρωταγωνιστών όπως και η κοινή λογική τους διαψεύδουν. Όπως φαίνεται μάταια.

Στο δεύτερο περιστατικό, η ίδια αριστερά είναι εξαιρετικά δύσπιστη και στις πιο προφανείς αποδείξεις. Αναφερόμαστε σ την δίκη των τρομοκρατικών «Πυρήνων της Φωτιάς». Θυμίζουμε ότι όταν η αστυνομία είχε κάνει τις πρώτες σχετικές συλλήψεις και είχε παρουσιάσει τα πρώτα στοιχεία, ο αριστερός τύπος είχε βγάλει το συμπέρασμα ότι ήτανε όλα κατασκευασμένα. Την περασμένη Τρίτη, στην σχετική δίκη, ο εισαγγελέας, αφού πρώτα αναφέρθηκε στο σύστημα που σχεδόν ωθεί τα παιδιά να γίνουν τρομοκράτες, πρότεινε την αθώωση τριών κατηγορουμένων που είχαν ομολογήσει την συμμετοχή τους. Θυμίζω ότι ο ρόλος του εισαγγελέα είναι του δημόσιου κατήγορου και όχι του τελικού κριτή. Ο δημόσιος κατήγορος λοιπόν θεώρησε ότι οι ομολογίες των ίδιων των κατηγορούμενων δεν ήτανε αρκετές για να στοιχειοθετηθεί κατηγορία. Τέτοια εμμονή σε απτές αποδείξεις.

Η εξήγηση στην παραπάνω αντίφαση μπορεί να αναζητηθεί σε δύο φαινόμενα της ψυχολογίας.

Το πρώτο είναι η γνωστική ασυμφωνία (cognitive dissonance) όπου όταν ο πραγματικός κόσμος διαψεύδει τις πεποιθήσεις μας, το επακόλουθο άγχος επιλύεται όχι με αποδοχή της πραγματικότητας, αλλά με μια επιχειρούμενη αναθεώρηση ή και άρνηση των ίδιων των γεγονότων.

Το δεύτερο φαινόμενο είναι ο καλός παλιός κομφορμισμός. Για πολλούς είναι δύσκολο να έλθουν σε αντίθεση με τις νόρμες που επιβάλλονται από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Η λειτουργία σε ένα πλαίσιο, είτε αυτό είναι το κρατικοδίαιτο πανεπιστήμιο, είτε το ΚΚΕ, είτε απλά η αριστερόστροφη παρέα, κάνει εξαιρετικά δύσκολη την απόρριψη των κυρίαρχων μύθων αυτής της ομάδας -στην προκειμένη του μύθου της τεράστιας παρακρατικής συνομωσίας.

(1) Με την τιμητική εξαίρεση του ΚΚΕ