Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Γιατί δεν εφαρμόζεται το Μνημόνιο;

Ένα χρόνο μετά την επικύρωση της μνημονιακής σύμβασης, οι μόνοι που έχουν εκπληρώσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν είναι οι ξένοι. Η ελληνική κυβέρνηση δεν προχώρησε σε καμία απολύτως ουσιαστική μεταρρύθμιση απ’ όσες περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο. Οι «διαρθρωτικές» αλλαγές έμειναν στα χαρτιά και στα νομοθετήματα. Οι ιδιωτικοποιήσεις λάμπουν διά της απουσίας τους. Οι μόνες αλλαγές που είδαμε στις εργασιακές σχέσεις είναι οι αθρόες απολύσεις από εταιρίες γονατισμένες, χάρη στους φόρους και τις υπέρμετρες εισφορές προς όφελος του ελληνικού κράτους.


Τελικά οι ιστορικοί ηγήτορες του ελληνικού λαού, Τρικούπηδες, Βενιζέλοι, Παπανδρέου και Καραμανλήδες κατάφεραν όλο κι όλο ένα πράγμα, αλλά θεμελιώδες: να εντάσσουν την Ελλάδα στο εκάστοτε κυρίαρχο πλέγμα εξουσίας, υποχρεώνοντάς έτσι το διεθνές πολιτικό κατεστημένο να της παρέχει απόλυτη στήριξη σε κάθε μικρή ή μεγάλη κρίση. Πείσαμε τους ξένους πως το ελληνικό κρατίδιο είναι απαραίτητο ανάχωμα της ασιατικής επέκτασης προς τη δύση, και εξανάγκασαν έτσι την Τουρκία να μας επιτρέψει να υπάρχουμε μετά το όνειδος του 1897. Τους καταφέραμε να θεωρούν την Ελλάδα κομμάτι του περιβόητου «ντόμινο», που δεν έπρεπε επ’ουδενί να γκρεμιστεί στον ψυχρό πόλεμο απ τον κομμουνιστικό εχθρό. Oι κρουνοί του σχεδίου Μάρσαλ άνοιξαν και πακτωλοί δολλαρίων χύθηκαν στα κεφάλια μας ως μάννα εξ’ουρανού. Και φυσικά, τους πείσαμε να μας εντάξουν στην ευρωπαϊκή κοινότητα, καθότι πιστοί σύμμαχοι της Δύσης και «λίκνο της Δημοκρατίας». Μετά από τέτοια κατορθώματα, το να πείσεις τους Ευρωπαίους πως η πτώχευση θα εξελιχτεί σε καταστροφή της Ενωμένης Ευρώπης φαντάζει παιχνιδάκι. Το πετύχαμε λοιπόν κι αυτό με σχετική ευκολία.

Το ερώτημα τώρα είναι γιατί οι πιστωτές μας συνεχίζουν να μας παρέχουν χρήμα παρόλο που αγνοούμε επιδεικτικά τις παροτρύνσεις τους για μεταρρυθμίσεις. Η απάντηση είναι απλή: επειδή έχουν πειστεί ότι η κατάρρευση τις Ελλάδας θα οδηγήσει σε καταλυτικές οικονομικοπολιτικές συνέπειες στην Ευρώπη. Το συμπέρασμά τους τουλάχιστο ως προς το οικονομικό σκέλος, είναι οφθαλμοφανώς εσφαλμένο. Οι εκτεθειμένες τράπεζές τους μοιραία θα ανακεφαλαιοποιηθούν. Η θεωρία πως η κατάρρευση θα εξαπλωθεί και σε άλλους ευρωπαϊους ασθενείς (Πορτογαλία,Ιρλανδία) δεν είναι απαραίτητο να επιβεβαιωθεί: ίσα ίσα, που θα πείσει τις χώρες αυτές να πειθαρχήσουν περισσότερο στους όρους των συμφωνιών τους με τη διεθνή κοινότητα, και οι αγορές θα αξιολογήσουν κατάλληλα τη συμπεριφορά αυτή (να ‘στε βέβαιοι, η αγορά μακροπρόθεσμα δεν κάνει ποτέ λάθος). Η τάχα αναπόφευκτη "κρίση του ευρώ" μπορεί άνετα να αποσοβηθεί: πετάξτε έξω την Ελλάδα απ’ την ευρωζώνη και έχετε ένα μπελά λιγότερο στο κεφάλι σας.

Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα της ευρωγραφειοκρατίας και του ΔΝΤ είναι πολιτικό. Η ξοφλημένη Ελλάδα είναι η ζωντανή απόδειξη της αποτυχίας μιας ευρείας γκάμας πολιτικών πειραματισμών που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια. Μια πολιτική πτώχευση του πειράματος της ευρωζώνης, της συνθήκης του Μάαστριχτ κλπ δεν είναι διαχειρίσιμη. Ο ευρωσκεπτικισμός θα σηκώσει κεφάλι και οι αμφισβητίες του status-quo των Βρυξελλών θα αναζητήσουν τους υπεύθυνους για όλο αυτό το φιάσκο. Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει ζωντανή λοιπόν, ώστε το υπάρχον πολιτικό οικοδόμημα της Ε.Ε. να παραμείνει άθικτο. Είπαμε: έχουμε πείσει τους πάντες (και τους ίδιους μας τους εαυτούς) ότι είμαστε αναπόσπαστο μέρος του υφιστάμενου πλέγματος εξουσίας. Η θεωρία του ντόμινο revisited.

Δεν είναι ιδιαίτερα παρήγορο να ξέρει κανείς ότι επιβιώνει επειδή κάποιοι άλλοι τον βοηθούν, προκειμένου να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους. Αυτό όμως είναι το πρώτο στάδιο για να αντιληφθούμε το λόγο που ο μηχανισμός στήριξης λειτουργεί μονομερώς και η κοινότητα δείχνει τέτοια τραγική ανοχή στην ωμή παραβίαση των όρων του Μνημονίου απ την Αθήνα.

Όσο όμως η ανοχή συνεχίζεται, τόσο η ελληνική κυβέρνηση θα αποφεύγει να προχωρήσει σε ριζικές τομές. Οι τομές αυτές ξεπερνούν τον ορίζοντα του πολιτικού κύκλου, και η εξουσία που θα τις επιτελέσει κατά πάσα πιθανότητα θα εισπράξει μόνο το πολιτικό κόστος, ανοίγοντας το δρόμο στην ίδια της την ανατροπή. Αυτό, συνιστά μια απαραίτητη θυσία ,που όμως κανένας Έλληνας πολιτικός δεν είναι πρόθυμος να κάνει, εκτός αν "εκβιαστεί" ότι η εναλλακτική λύση είναι η παύση της χρηματοδότησης και η συνεπακόλουθη πτώχευση. Αλλά το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης φοβάται να ρισκάρει έναν τέτοιο εκβιασμό.

Αν ζούσαμε σε κάποια άλλη ήπειρο θα μπορούσαμε να σχολιάσουμε : ας πρόσεχαν. Τώρα όμως, ως Έλληνες και Ευρωπαίοι, είμαστε υποχρεωμένοι να ελπίζουμε σε αυστηρότερη επιτήρηση, περισσότερη πίεση προς τη ράθυμη κυβέρνηση των Αθηνών και κυρίως: στην προκαταβολική εκπλήρωση των κριτηρίων του πρώτου Μνημονίου προτού έρθει το (αναμενόμενο) δεύτερο.

Αλλιώς η Ελλάδα θα εξελιχθεί σε βαρέλι δίχως πάτο. Αν δεν έχει ήδη εξελιχθεί δηλαδή…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου