Ο μύθος της μείωσης των κρατικών δαπανών , made in U.S.A.

Μόλις πριν μια εβδομάδα γράφαμε πως οι περιβόητες περικοπές των δημοσίων δαπανών στις χώρες της Ευρώπης , και πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα και τη Μ. Βρετανία, είναι μάλλον ένας μύθος. Όπως το συνόψισε ο οικονομολόγος Daniel J. Mitchell : "Οι πολιτικοί μπορεί ,στην πραγματικότητα, να αυξάνουν τις δαπάνες, αλλά λένε πως τις μειώνουν επειδή θα μπορούσαν να είχαν αυξηθεί πολύ περισσότερο!". Αυτό επιβεβαιώνεται και από το οικονομικό σχέδιο που παρουσίασε χθες o Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Πολ Ράιαν και που θεωρείται η απάντηση του κόμματός του στο αντίστοιχο σχέδιο του Μπάρακ Ομπάμα. Γι' άλλη μια φορά, η Δεξιά πανηγυρίζει για το τέλος του "Μεγάλου Κράτους" ενώ η Αριστερά καταγγέλλει το ξήλωμα του κρατους πρόνοιας και θρηνεί για τους εκατομμύρια πεινασμένους και εξαθλιωμένους ανθρώπους , που , οσονούπω, θα γεμίσουν τους δρόμους των αμερικάνικων πόλεων. Και γι άλλη μια φορά, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.

Ας μιλήσουμε λοιπόν με ψυχρά νούμερα στα οποία δε χωράνε μεγάλα λόγια και ιδεολογικά φτιασίδια :

- Για τα επόμενα δέκα χρόνια, όπως δείχνει και ο παραπάνω πίνακας, το Σχέδιο Ομπάμα ζητάει , κατά μέσο όρο , αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά 4,7% το χρόνο. Το σχέδιο Ράιαν προβλέπει και αυτό αύξηση των δαπανών , μόνο που θα είναι κάπως μικρότερη : 2,8% το χρόνο.

- Συνολικά, αν εφαρμοστεί το σχέδιο Ράιαν οι κρατικές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 34% σε δέκα χρόνια, ενώ αν εφαρμοστεί το σχέδιο Ομπάμα θα αυξηθούν κατά 55%. Αυτό σημαίνει πως το 2021 με το σχέδιο των Ρεπουμπλικάνων οι δαπάνες θα είναι λιγότερες κατά 6,2 τρισεκατομμύρια δολλάρια και το δημόσιο χρέος μικρότερο κατά 4,4 τρισεκατομμύρια σε σχέση με το σχέδιο των Δημοκρατικών.

- Όμως, ακόμη και έτσι οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θα πετύχουν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό πριν το... 2040 ενώ το χρέος θα αυξηθεί από τα 14 τρισεκατομμύρια σήμερα στα 23 τρισεκατομμύρια το 2021.

- Οι Ρεπουμπλικάνοι σκοπεύουν να ξοδέψουν την επόμενη δεκαετία συνολικά 40 τρισεκατομμύρια δολλάρια , δηλαδή κατά μέσο όρο, 4 τρισεκατομμύρια το χρόνο, όταν μέχρι το 2000 οι ετήσιες κρατικές δαπάνες δεν ξεπερνούσαν τα 1,8 τρισεκατομμύρια.

- Οι δημόσιες δαπάνες που σήμερα βρίσκονται στο 25% του ΑΕΠ , με το σχέδιο Ομπάμα θα παραμείνουν στο ίδιο επίπεδο σε δέκα χρόνια . Με το σχέδιο Ράιαν, το 2021 οι δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθούν και θα φτάσουν το 19,9% , νούμερο που ίσως δε θα μας φανεί τόσο εντυπωσιακό αν λάβουμε υπόψη μας πως και πάλι θα είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό του 2007, όταν κυβερνούσε ο πιο big spender μεταπολεμικός πρόεδρος των Η.Π.Α., ο Τζόρτζ Μπους . Να σημειώσουμε πως το 2000, όταν ο Δημοκρατικός Μπιλ Κλίντον εγκατέλειπε τον Λευκό Οικό, οι κρατικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 18,2%, ενώ το 1997 ήταν 19,5%.

Ναι, το σχέδιο που ανακοίνωσαν χτες οι Ρεπουμπλικάνοι είναι ένα θετικό βήμα . Ναι, είναι σαφώς καλύτερο από την κεϋνσιανή φρενίτιδα του Μπάρακ Ομπάμα. Όμως ,όπως συμβαίνει και στις χώρες της Ευρώπης , σε καμιά περίπτωση δεν έχουμε να κάνουμε με μείωση του κράτους ή με πραγματική μείωση των δαπανών. Τα μεγάλα λόγια των δήθεν μεταρρυθμιστών πολιτικών πολύ απλά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οι λαοί της Δύσης, στην παρούσα φάση , έχουν να επιλέξουν μεταξύ μικρότερων ή μεγαλύτερων αυξήσεων στις δαπάνες του κράτους. Το ερώτημα όμως παραμένει: Tο σχέδιο Ράιαν , οι μεταρρυθμίσεις Κάμερον ή ακόμη και τα ημίμετρα Παπανδρέου μπορεί να ήταν ικανά να φέρουν την ανάπτυξη και να μας βγάλουν από την κρίση, αν εφαρμόζονταν τις πιο "ομαλές" δεκαετίες του '80 και του '90. Σήμερα όμως, με μια πρωτοφανή κρίση να πλήττει όλο και περισσότερες χώρες, με το δημόσιο χρέος να έχει φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα και να απειλεί τη βιωσιμότητα ακόμη και ισχυρών οικονομιών, αρκούν άραγε τέτοιου είδους μέτρα;