Ο μύθος της μείωσης των κρατικών δαπανών

Τους τελευταίους μήνες, ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη και στοιχειώνει τις συζητήσεις όλων μας : το φάντασμα των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες . Επειδή όμως τα φαντάσματα δεν υπάρχουν, μήπως συμβαίνει το ίδιο και με τις περιβόητες περικοπές ;

Με αφορμή την ογκώδη διαδήλωση και τα επεισόδια στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα , η Αριστερά βρήκε ξανά την ευκαιρία για να μας προειδοποιήσει πως η μείωση των δημοσίων δαπανών , εκτός από φτώχεια , θα φέρει χάος και κοινωνική αναταραχή. Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές της δημοσιονομικής πειθαρχίας , επαίνεσαν την αποφασιστικότητα του Ντείβιντ Κάμερον, τόνισαν πως η μείωση των κρατικών δαπανών είναι απαραίτητη στις τωρινές οικονομικές συνθήκες και κάλεσαν το Βρετανό πρωθυπουργό να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο. Όμως αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά τα νούμερα που δίνει η ίδια η βρετανική κυβέρνηση, θα διαπιστώσουμε πως και οι δύο πλευρές συζητούν μάλλον για ένα..."πουκάμισο αδειανό".

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της βρετανικής κυβέρνησης, μετά την εφαρμογή του πενταετούς προγράμματος περικοπών, που μάλιστα χαρακτηρίστηκε ως το πιο τολμηρό από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, οι δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, απλά θα γυρίσουν στα επίπεδα του 2007, όταν δηλαδή ο Γκόρντον Μπράουν αναλάμβανε την πρωθυπουργία της χώρας. Μάλιστα , σε πραγματικούς αριθμούς, οι δαπάνες θα …αυξηθούν από τις 637 δισεκατομμύρια λίρες το 2010-2011,στα 711 δισεκατομμύρια το 2015-2016 . Έτσι, οι περιβόητες περικοπές δεν είναι τόσο μείωση δαπανών, αλλά μάλλον περιορισμός των αυξήσεων που είχαν σχεδιαστεί για το μέλλον. Όμως ακόμη και αυτά τα ,όχι και τόσο ενθαρρυντικά,νούμερα, είναι απλά προβλέψεις και μάλιστα υπερβολικά αισιόδοξες. Η μέχρι τώρα πραγματικότητα δείχνει πως στους επτά πρώτους μήνες της "φιλελεύθερης" κυβέρνησης Κάμερον, οι δαπάνες .αυξήθηκαν κατά 7% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όταν στην εξουσία βρίσκοταν ο "κρατικιστής" Γκόρντον Μπράουν. Αν λοιπόν λάβουμε υπόψη αυτά τα στοιχεία, ποιές είναι τέλος πάντων αυτές οι "δρακόντειες περικοπές" για τις οποίες οδύρεται η Αριστερά και πανηγυρίζει η Δεξιά;

Και στην Ελλάδα όμως, τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά. Ακόμη και αν πιστέψουμε τις αισιόδοξες προβλέψεις της κυβέρνησης(και κρίνοντας από τη μέχρι τώρα πορεία της, μάλλον δεν έχουμε κανένα λόγο να το κάνουμε), το 2013 οι δημόσιες δαπάνες θα βρίσκονται στο 47,9% του ΑΕΠ, δηλαδή θα είναι υψηλότερες ακόμη και από τις δαπάνες του 2007. Και έτσι, ενώ εδώ και τόσους μήνες, η Αριστερά μας προειδοποιεί πως με τα μέτρα της κυβέρνησης θα χαθούν κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών και οι υποστηρικτές του Μνημονίου μας υπόσχονται πως μετά το 2013 θα ζούμε σε μια Ελλάδα με μικρό κράτος και ελεύθερη οικονομία, τελικά αποδεικνύεται πως οι περιβοήτες περικοπές, για τις οποίες όλοι μιλάμε, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επιστροφή των κρατικών δαπανών στα επίπεδα που είχαν, όταν στην εξουσία βρίσκοταν ο πιο big spender πρωθυπουργος της Μεταπολίτευσης, ο Κώστας Καραμανλής!

Σίγουρα είναι θετικό το γεγονός πως οι κρατικές δαπάνες δε θα αυξάνονται με τον ιλλιγγιώδη ρυθμό των τελευταίων χρόνων. Αυτό όμως απέχει πολύ από το να πιστεύουμε πως οι ευρωπαίκές κυβερνήσεις παίρνουν ριζοσπαστικά μέτρα που αλλάζουν εκ βάθρων το αποτυχημένο κρατικίστικο μόντελο της Γηραιάς Ηπείρου . Είτε πιστεύουμε είτε όχι στην ανάγκη περικοπών, θα βρεθούμε πιο κοντά στην αλήθεια αν μάθουμε να κρίνουμε τις κυβερνήσεις γι αυτά που πραγματικά κάνουν και όχι γι αυτά που θα θέλαμε ή που φοβόμαστε οτι κάνουν.

Στα δύσκολα χρόνια που έρχονται, ας έχουμε στο μυαλό μας μια διαπίστωση του think tank, "Adam Smith Institute" που δείχνει τα όρια των τωρινών μεταρρυθμίσεων και την αδυναμία του κρατικοδίαιτου πολιτικού προσωπικού να αντιμετωπίσει την κρίση. Μια πικρή διαπίστωση που αν και έγινε για τη Μ.Βρετανία, ισχύει για ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο, και πολύ περισσότερο για την Ελλάδα : «Κανείς στο κυβερνητικό κατεστημένο της Μ. Βρετανίας-οι πολιτικοί, οι γραφειοκράτες, οι επιχορηγούμενοι οργανισμοί- δεν έχει εμπειρία στην περικοπή δαπανών . Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί εδώ και δεκαετίες.»