Πυρηνικές αντιδράσεις και ασφάλεια

Εν μέσω της μεγαλύτερης πυρηνικής τραγωδίας των τελευταίων 25 χρόνων στο Φουκουσίμα, μάλλον θα φανεί παράξενο να γράφουμε υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Από την πλευρά μας, κατανοούμε την συναισθηματική αντίδραση μπροστά σε μια τέτοια καταστροφή, αλλά διαφωνούμε με το παγκόσμιο κύμα εναντίον της πυρηνικής ενέργειας. Οι παρορμητικές αντιδράσεις δεν ενδείκνυνται για σημαντικές αποφάσεις. Το γεγονός είναι ότι η πυρηνική ενέργεια είναι αυτήν την στιγμή η πιο ασφαλής λύση και ίσως η καλύτερη επιλογή για τις ενεργειακές μας ανάγκες. Τρία σημεία επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη.

Πρώτα, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η μεγάλη ζημιά στο Φουκουσίμα δεν προκλήθηκε από τον σεισμό καθεαυτό, αλλά από το τσουνάμι. Κατά την διάρκεια και αμέσως μετά από τον σεισμό των 9 Ρίχτερ, όλοι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες σταματήσανε αυτόματα την λειτουργία τους ακριβώς όπως ήτανε σχεδιασμένοι να κάνουνε. Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος διακόπηκε στο Φουκουσίμα όπως ήτανε αναμενόμενο σε έναν μεγάλο σεισμό (γιαυτό τον λόγο υπήρχαν αναπληρωματικές γεννήτριες). Ήταν όμως το αναπάντεχα ψηλό τσουνάμι που απενεργοποίησε τις αναπληρωματικές γεννήτριες δημιουργώντας το υπάρχον πρόβλημα. Αυτή η διαπίστωση είναι πολύ κρίσιμη, γιατί ενώ τον μεγάλο σεισμό δεν μπορούμε να τον ελέγξουμε 100%, το τσουνάμι μπορούμε. Για παράδειγμα, μπορούμε πολύ απλά να τοποθετήσουμε ένα καινούριο πυρηνικό εργοστάσιο τουλάχιστον 30 χλμ μακριά από την θάλασσα ή σε ύψος τουλάχιστον 50 μέτρων. Με αυτές τις απλές προφυλάξεις ο κίνδυνος για ατύχημα παρόμοιο με του Φουκουσίμα δεν υφίσταται.

Επίσης, πέρα από την πρόσφατη καταστροφή, η εμπειρία μας δείχνει ότι η πυρηνική ενέργεια είναι πολύ πιο ασφαλής από τις κύριες εναλλακτικές. Στο μοναδικό μοιραίο πυρηνικό ατύχημα των τελευταίων 40 χρόνων στο σοβιετικό Τσέρνομπιλ, έχασαν άμεσα την ζωή τους 53 άτομα. Ανάλογα με τον ορισμό του πυρηνικού ατυχήματος, μπορούμε να συμπεριλάβουμε 7 ακόμα θανάτους τις τελευταίες δεκαετίες. Σε σύγκριση, στην παραγωγή πετρελαιοειδών έχουν σκοτωθεί από το 1969 μέχρι το 2000 περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι . Για την παραγωγή ενέργειας από τον άνθρακα έχουνε πεθάνει 15.000 άτομα σε διάφορα ατυχήματα. Ακόμα και αν καταμετρήσουμε όλους τους πιθανούς θανάτους που σχετίζονται με το Τσερνομπίλ — 9.000 με 33.000 σε μια περίοδο 70 ετών — ο αριθμός τους ωχριά μπροστά στο ποσοστό θανάτων από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι η ρύπανση από σωματίδια του αέρα προκάλεσε 1 εκατομμύριο πρόωρους θανάτους μόνο το 2000. Τέλος, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας (που προς το παρόν δεν είναι εφαρμόσιμες σε μεγάλη κλίμακα) δεν είναι χωρίς ατυχήματα. Για παράδειγμα, η αιολική ενέργεια είχε 44 θύματα τα τελευταία 10 χρόνια, περισσότερα από την πυρηνική.

Δεν πρέπει τέλος να παραβλέπουμε ότι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας είναι ακόμα μια νέα τεχνολογία όπου τα συστήματα ασφαλείας συνεχίζουν να βελτιώνονται δραματικά. Οι αντιδραστήρες στο Φουκουσίμα ήτανε από τους πιο παλιούς στην Ιαπωνία (περίπου 40 χρόνων) και θεωρούνται ήδη ξεπερασμένης γενιάς. Η νέα γενιά αντιδραστήρων έχει ένα απλοποιημένο σύστημα παθητικής ψύξης που δεν χρειάζεται καμία εξωτερική άντληση. Η ευρύτερη παρατήρηση είναι ότι όπως δεν σταματήσαμε να πετάμε με αεροπλάνα παρά τα όποια ατυχήματα, έτσι είναι παράλογο να σταματήσουμε την χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Αντίθετα πρέπει να συνεχίσουμε να την βελτιώνουμε.

Ένα τελευταίο σχόλιο. Με εκπλήσσει εδώ και καιρό η παθιασμένη αντίθεση των λεγόμενων «οικολόγων/ πράσινων» στην πυρηνική ενέργεια. Οι ίδιοι άνθρωποι που φωνασκούν για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την μόλυνση της ατμόσφαιρας με άνθρακα, αρνούνται την ασφαλέστερη πυρηνική ενέργεια που θα μπορούσε να εξαφανίσει τις εκπομπές άνθρακα. Άγνοια, βλακεία ή παλιός καλός λουδισμός;