Οι υποστηρικτές της "ανθρωπιστικής" επέμβασης στη Λιβυή φαίνεται να ξεχνούν τα διδάγματα της ιστορίας. Στα χρόνια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, ο πατριάρχης της "ηθικής" εξωτερικής πολιτικής και του "φιλελεύθερου" παρεμβατισμού στις διεθνείς σχέσεις , ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Woodrow Wilson, έντυσε την είσοδο της Αμερικής στον πόλεμο με μια φλογερή ρητορική υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας . Μόνο που οι "ανθρωπιστικές" του κορώνες δε σήμαναν τίποτε άλλο παρά την επιβολή ενός, ουσιαστικά, δικτατορικού καθεστώτος στο εσωτερικό των ΗΠΑ και οδήγησαν σε ενα ακόμη πιο ασταθές και επικίνδυνο διεθνές περιβάλλον.
Ο "Αρχάγγελος" Woodrow , όπως τον αποκάλεσε ο κορυφαίος δημοσιογράφος της εποχής H.L. Mencken, ήταν ένας τυπικός Πουριτανός. Ο συντηρητικός κοινωνιολόγος Robert Nisbet έγραψε πως αυτός ο πιστός καλβινιστής είχε μια βαθιά αίσθηση της αμαρτίας, πίστευε στην αναγκαιότητα μιας ζωής σύμφωνα με τη χάρη του Θεού και στη διάδοση αυτών των αξιών στα πέρατα του κόσμου. Μόνο που για τον Wilson, ο φορέας της θεϊκής Χάρης, δεν ήταν η Εκκλησία, αλλά το ισχυρό Κράτος. Έτσι, αντί να γίνει ιερέας, αφιέρωσε τη ζωή του στην πολιτική.
Όταν αποφάσισε να αναμορφώσει τις φοιτητικές εστίες σαν πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, συνέκρινε το έργο του με αυτό του Λυτρώτη της ανθρωπότητας. Την ίδια γλώσσα χρησιμοποίησε και σε μια διαμάχη για το πού θα χτιστεί ένα καινούργιο κτίριο του πανεπιστήμιου. Όπως έγραψε ο Nisbet, σχεδόν, ότι άγγιζε ο Wilson μετατρέπονταν σε Αρμαγεδδώνα. Την ίδια ιεραποστολική και μεσσιανική διάθεση, αναπόσπαστο μέρος της ψυχοσύνθεσης του, έδειξε και όταν έγινε κυβερνήτης του New Jersey και κατόπι Πρόεδρος των ΗΠΑ . Εκεί που οι άλλοι έβλεπαν απλά προβλήματα, ο Wilson έβλεπε κρίσεις και την αέναη μάχη του καλού με το κακό . Παρότι οι Ιδρυτές Πατέρες είχαν προειδοποιήσει πως οι ΗΠΑ, έπρεπε να μείνουν μακριά από τους ευρωπαϊκούς πολέμους, αν ήθελαν να διατηρήσουν τις ελευθερίες τους , ο Wilson έβαλε τη χώρα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το 1917, στο πλευρό της Αντάντ. Ο πόλεμος του έδωσε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει μια έντονα ηθικοπλαστική γλώσσα, και να μιλήσει για έναν πόλεμο που "θα τελειώσει όλους τους πολέμους" και "θα κάνει τον κόσμο ασφαλή για τη δημοκρατία". Και, το ανησυχτικό, ήταν πως πράγματι πίστευε όσα έλεγε. Ποιά ήταν όμως τα αποτελέσματα της πολιτικής του;
"Ούτε η Βρετανία, ούτε η Γαλλια, ούτε καν η μισητή Γερμανία, δεν είχαν αυτό το είδος δικτατορικής εξουσίας, συγκεντρωμένης στα χέρια ενός μόνο προσώπου, όπως οι Ηνωμένες ΠΟλιττείς μετά την είσοδό τους στο Α' Παγκόσμιο Πόλεμο" , έγραψε ο Robert Nisbet. Στην πραγματικότητα , την περίοδο 1917-1919, οι ΗΠΑ πήραν μια γεύση από αυτό που αργότερα, θα ονομάζαμε ολοκληρωτικό κράτος. Με τη ψήφιση του Espionage Act τον Ιούνιο του 1917 και του Sedition Act τον Μαϊο του 1918, έγινε παράνομη ακόμη και η κριτική στον πόλεμο. Ένας πολίτης καταδικαστηκε σε 30 μήνες φυλάκιση επειδή άσκησε κριτική σε μια καμπάνια του Ερυθρού Σταυρού. Ένας παραγωγός του Χόλυγουντ τιμωρήθηκε με 10 χρόνια φυλάκιση επειδή σε μια ταινία του, παρουσίαζε τα εγκλήματα των , συμμάχων πια, Βρετανών στον Αμερικάνικο Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Ο υποψήφιος πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Eugene Debs, παρέμεινε στη φυλακή 2,5 χρόνια επειδή εξέφρασε την αντίθεση του στον πόλεμο. Απελευθερώθηκε το 1921 όταν ο Ρεπουμπλικάνος Warren Harding έγινε Πρόεδρος και του απένειμε χάρη. Υπολογίζεται πως με τους δυο παραπάνω νόμους ασκήθηκαν 2200 διώξεις και εκδόθηκαν 1050 καταδικαστικές αποφάσεις. Δεκάδες χιλιάδες Αμερικάνοι Γερμανικής καταγωγής, υπέστησαν ταπείνωσεις (ακόμη και λυντσαρίσματα) από μέλη "πατριωτικών" ομάδων, που είχαν την στήριξη του ομοσπονδιακού κράτους. Γερμανικά μουσικά κομμάτια απαγορεύτηκαν, ενώ από τα σχολικά βιβλία αφαιρέθηκαν λογοτεχνικά κείμενα Γερμανών συγγραφέων . Η κυβέρνηση ίδρυσε Γραφείο Λογοκρισίας (δεκάδες ήταν οι εφημερίδες, τα περιοδικά και τα βιβλία που λογοκρίθηκαν), ενώ προχώρησε σε ένα ,άνευ προηγουμένου, πρόγραμμα κρατικής προπαγάνδας. Τέλος, ο Wilson, αψήφησε την αντιμιλιταριστική παράδοση της αμερικάνικης Δημοκρατίας και επέβαλε στους πολίτες των Η.Π.Α. την υποχρεωτική στράτευση.
Όμως και στην οικονομία, η ρήση του συγγραφέα Randolph Bourne πως "ο πόλεμος είναι η υγεία του Κράτους" επιβεβαιώθηκε . Τα χρόνια του πολέμου, οι ομοσπονδιακές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 2.500 % (από 713 εκατομμύρια δολλάρια το 1916 σε 18,5 δις το 1919). Ποτέ δεν επέστρεψαν στα προπολεμικά επίπεδα (το 1927 έφταναν στα 2,85 δις.) Ο φόρος εισοδήματος αυξήθηκε σημαντικά για όλα τα εισοδήματα και επεκτάθηκε στα περισσότερα στρώματα του πληθυσμού (μέχρι τότε το 99% των πολιτών δεν πλήρωνε φόρο), ενώ επιβλήθηκαν και μια σειρά νέων φορολογιών. Οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι από 391.133 το 1916 έφτασαν τους 850.000 στο τέλος του πολέμου. Το 1923, ο αριθμός τους ξεπερνούσε τις 530.000 και ποτέ δεν ξανέφτασε τα χαμηλά προπολεμικά επίπεδα. Νέα υπουργεία και νέοι κρατικοί οργανισμοί ιδρύθηκαν, ενώ ψηφίστηκε νομοθεσία που έφερνε σχεδόν ολόκληρη την οικονομία κάτω από τον έλεγχο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης . Οι σιδηρόδρομοι κρατικοποιήθηκαν το Δεκέμβριο του 1917, ενώ και οι βιομηχανίες αναγκάστηκαν να πουλάνε, κατά προτεραιότητα, τα προϊόντα τους στην κυβέρνηση, σε τιμές που όριζε το Υπουργείο Πολεμου,. Όταν, χρόνια μετά, ο μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ, Herbert Hoover, ανακαλούσε τα χρόνια του Μεγάλου Πολέμου, θυμόταν : "Γίναμε μια δικτατορία. Η κυβέρνηση όχι μόνο καταπίεσε την ελευθερία του λόγου και του Τύπου, αλλά επέβαλε στους πολίτες τί θα φάνε και τί θα φορέσουν".
Η "ανθρωπιστική" σταυροφορία του Wilson στοίχισε στην Αμερική 100.000 νεκρούς και τον περιορισμό παραδοσιακών ελευθεριών, αλλά , παρά το βαρύ τίμημα, στη διεθνή σκηνή, τα σχέδια του Προέδρου για έναν ειρηνικό και δημοκρατικό πλανήτη, κάθε άλλο παρά ευοδώθηκαν. Ο στενόμυαλος μοραλισμός του Wilson τον εμπόδισε να δει τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, σαν αυτό που πραγματικά ήταν (δηλαδή μια σύγκρουση κρατών για τη κυριαρχία στην Ευρώπη και στις αποικίες) . Για τον Wilson ο πόλεμος δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια μάχη μεταξύ των "Δυνάμεων του Καλού" και των "Δυνάμεων του Σκότους". Σε ένα τέτοιο πόλεμο δεν μπορούσε να υπάρξει συμβιβασμός. Το μόνο αποδεκτό αποτέλεσμα ήταν η ολοκληρωτική νίκη, γεγονός που παρέτεινε τις μάχες, πρόσθεσε και άλλους νεκρούς στο ήδη μακρύ κατάλογο των θυμάτων και έκανε ακόμη πιο βαθύ το μίσος μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Στη Συνθήκη των Βερσαλλιών, οι Σύμμαχοι επέβαλαν ταπεινωτικούς όρους στη Γερμανία, η οποία έψαχνε την κατάλληλη στιγμή για να εκδικηθεί. Το ασταθές διεθνες περιβάλλον που δημιούργησε ο Μεγάλος Πόλεμος οδήγησε γρήγορα στην ακόμη μεγαλύτερη σφαγή του 1939-1945.
Μετά τον Wilson η αποκεντρωμένη, σε μεγάλο βαθμό, laissez faire, αμερικάνικη Δημοκρατία των Ιδρυτών Πατέρων, άνηκε πια οριστικά στο παρελθόν. Ο Wilson, προσπάθησε , χρησιμοποιώντας τη δύναμη του αμερικάνικου κράτους, να επιβάλλει τη δημοκρατία και την ελευθερία σε ολόκληρο τον πλανήτη, και το μόνο που κατάφερε ήταν να επιφέρει σ' αυτές ένα αποφασιστικό πλήγμα στο εσωτερικό της ίδιας του της χώρας. Οι σημερινοί θιασώτες της "ανθρωπιστικής" επέμβασης δε διαφέρουν και πολύ από τον Wilson. Χρησιμοποιούν την ίδια ηθικολογική γλώσσα, υποβιβάζουν σύνθετα διεθνή προβλήματα σε μια μανιχαϊστική μάχη του καλού με το κακό και , κυρίως, τοποθετούν το κράτος στο μεσσιανικό ρόλο του σωτήρα της ανθρωπότητας. Όμως η πραγματοποίηση των ανθρωπιστικών τους φαντασιώσεων θα οδηγήσει τη Δύση σε μια κατάσταση μόνιμης πολεμικής ετοιμότητας. Οι επεμβάσεις τους, όχι μόνο δε θα φέρουν την ειρήνη και τη σταθερότητα που μας υπόσχονται (θυμηθείτε την πιο πρόσφατη ανθρωπιστική επέμβαση στο Κόσοβο), αλλά θα επιβεβαιώσουν στο εσωτερικό της Δύσης, εκείνη την παλιά ρήση του Αλέξης Ντε Τοκβίλ : «Όλοι εκείνοι που επιζητούν να καταστρέψουν τις ελευθερίες ενός δημοκρατικού έθνους, πρέπει να ξέρουν πως ο πόλεμος είναι ο πιο σίγουρος και σύντομος δρόμος για να το πετύχουν»
Σήμερα, που πληθαίνουν οι φωνές για μια "ανθρωπιστική" επέμβαση στη Λιβυή (και στο μέλλον, ποιός ξέρει, πού αλλού;), ας έχουμε στο νου μας την τραγική διάψευση των υποσχέσεων που έδωσε ο Woodrow Wilson . Συχνά, ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις...
Πηγές :
1) "The Present Age : Progress And Anarchy in Modern America"- Robert Nisbet
2) "America in the Great War: The Rise of the War Welfare State"-Ronald Schaffer
3) "Crisis and Leviathan : Critical Episodes in the Growth of American Government"-Robert Higgs
4)"War and the Rise of the State: The Military Foundations of Modern Politics"- Bruce D. Porter]
3 σχόλια:
Η απαντηση στο ερωτημα αν οι Ηνωμενες Πολιτειες επρεπε να παρεμβουν στον Α ΠΠ ειναι ευκολη.Εγω θα ηθελα να μαθω την θεση σας οσον αφορα την παρεμβαση των Ηνωμενων Πολιτειων στον Β ΠΠ στην Ευρωπη.Να υπενθυμισω οτι οι Η.Π.Α θα μπορουσαν να αγνοησουν τις πολεμικες επιχειρησεις στην Ευρωπη και να διεξαγουν πολεμο μονο με τους Ιαπωνες.Ορθως κατα την γνωμη μου εστειλαν στρατευματα και στην Ευρωπη.Οι Η.Π.Α επελεξαν να σταματησουν τις κτηνωδιες των Γερμανων, αποκομιζοντας φυσικα οφελη στην μεταπολεμικη Ευρωπη, παρόλο που θα μπορουσαν να ειχαν πει οτι ειναι εσωτερικο ζητημα των Ευρωπαιων.Εσεις πιστευετε οτι η σταση τους δεν ηταν φιλελευθερη?
Για το Β'ΠΠ υπάρχει το (εικονοκλαστικό) βιβλίο του Buchanan "Churchill, Hitler and the Unnecessary War". Έτσι τον είχε χαρακτηρίσει ο ίδιος ο "πατέρας της νίκης".
Επίσης είναι πλέον γνωστό ότι και ο πόλεμος με τους Ιάπωνες επιδιώχθηκε ενεργά από την κυβέρνηση Ρούζβελτ. Ήταν μια καλή ευκαιρία για έξοδο από τη μεγάλη ύφεση που οι πολιτικές του είχαν προκαλέσει.
Δε θα έλεγα πως η απάντηση στο ερώτημα αν οι ΗΠΑ έπρεπε να επέμβουν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι τόσο εύκολη. Οι περισσότεροι άνθρωποι ακόμη θεωρούν πως οι δυναμείς της Αντάντ ήταν οι "καλοί" της ιστορίας, ενώ ο Ουϊλσον θαυμάζεται από πολλούς και ίσως είναι ο πρόεδρος, που έχει επηρεάσει περισσότερο από κάθε άλλον την αμερικάνικη εξωτερική πολιτική των τελευταιών 100 ετών.Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είναι σίγουρα πιο δύσκολη περίπτωση, αφού ο Χίτλερ εύκολα μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του απόλυτου "κακού". Όμως δεν πιστεύω πως τα πράγματα είναι τόσο απλά.Ο πόλεμος στο εσωτερικό των ΗΠΑ , κατά τη γνώμη μου, επέφερε ένα ακόμη πλήγμα στις ελευθερίες των Αμερικάνων . Ήδη πριν την επίσημη είσοδο της χώρας στον πόλεμο, ο Ρούσβελτ επέβαλε για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης, σύστημα υποχρεωτικής στράτευσης. Επιπλέον, πολλοί απομονωτιστές έχασαν τις δουλειές τους, το FBI χρησιμοποιήθηκε για να παρακολουθεί τις συνομιλίες και την αλληλογραφία τoυς, ενώ η κυβέρνηση Ρούσβελτ πίεσε με θεμιτά και αθέμιτα μέσα τα Μ.Μ.Ε. για να καλύπτουν πιο θετικά τις «φιλο-επεμβατικές» απόψεις. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, 120.000 Αμερικάνοι Ιαπωνικής καταγωγής κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα όρια της εκτελεστικής εξουσίας διευρύνθηκαν ανεξέλεγκτα, οι κυβερνητικές δαπάνες εκτοξεύτηκαν σε πρωτόγνωρα επίπεδα για να μην επανέλθουν ποτέ ξανά στα προπολεμικά μεγέθη , τέθηκαν οι βάσεις για το στρατιωτικοβιομηχανικό πλέγμα, που θα αποτελέσει σταθερό στοιχείο της αμερικάνικης οικονομίας μέχρι σήμερα, και μπήκαν τα θεμέλια για την ίδρυση της CIA.415.000 νεκροί Αμερικάνοι και δραστικός περιορισμός των ελευθεριών των αμερικάνων πολιτών ήταν ο απολογισμός του πολέμου. Και όλα αυτά για ποιόν λόγο?Για να περάσει η Ανατολική Ευρώπη στη σφαίρα κυριαρχίας του Στάλιν αντί του Χίτλερ.Δεν νομίζω πως άξιζε τον κόπο. Υπάρχουν ιστορικοί που υποστηρίζουν πως ήδη την εποχή που η Αμερική δέχτηκε την υπόθεση στο Περλ Χάρμπορ, ο Χίτλερ δεν είχε πιθανότητες να κυριαρχήσει σε όλη την Ευρώπη. Στο δυτικό μέτωπο, είχε αποτύχει να νικήσει την βρετανική πολεμική αεροπορία και η περίφημη απόβαση στα βρετανικά νησία αναβλήθηκε.Από τα τέλη του 1941, η Σοβιετική ανωτερότητα σε στρατεύματα, τανκς και αεροπλάνα είχε γίνει ορατή!(βλέπε Bruce Russet, NO CLEAR AND PRESENT DANGER:A SCEPTICAL VIEW OF U.S. ENTRY INTO WWII). Έχω γράψει ένα παλαιότερο άρθρο που αγγίζει αυτό το θέμα (http://e-rooster.gr/12/2007/553). Οπότε, για να απαντήσω στο ερώτημα σου, αν ζούσα στις ΗΠΑ του 1941, θα ήμουν με το μέρος των "απομονωτιστών".
Δημοσίευση σχολίου