Από την κρίση ελάχιστοι βγήκανε σοφότεροι.Τα παιδαριώδη μπλογκ που ξεπήδησαν με λόγο καταγγελτικο σχεδόν χουλυγκανικό για «αλήτες πολιτικούς» και «μαζί ή χώρια τα φάγαμε» ξεγυμνώνουν την άγνοιά μας για τις αιτίες της κρίσης. Τον οικονομικό μας αναλφαβητισμό. Η διαμαρτυρία κινείται στη λογική της πίεσης για αναδιανομή όπως η μεταπολίτευση μας έμαθε: να βγαίνουμε στο δρόμο για να διεκδικήσουμε ένα κομμάτι της (συρρικνούμενης πλέον) πίτας.
Η κρίση δε οδήγησε τους περισσότερους να αναρρωτηθούν ποιά οικονομική πρακτική μας έφερε ως εδώ. Στις «καλές εποχές» στηρίζαμε τον κρατισμό που γεννούσε ελλείμματα, τον παρασιτισμό σε βάρος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τη προσοδοθηρία των κομματισμένων οργανώσεων που τώρα σαν ορφανά ψάχνουν προστάτες σε γειτονικά κόμματα που κάποτε περιφρονούσαν. Σήμερα με τις ίδιες ιδέες ασκούμε κριτική σε όσους διαχειρίζονται την παρακμή και αποσύνθεση αυτού του συστήματος. Ζητάμε τιμωρούς για τους παλιούς νονούς του συστήματος και νέους προστάτες. Δεν αναθεωρήσαμε τις θέσεις και τις ιδέες μας. Η χώρα μας πληρώνει το τίμημα εξήντα ετών με λανθασμένη οικονομική φιλοσοφία. Βασισμένη από το 1950 στον κρατικό παρεμβατισμό και προστατευτισμό υπό την «αρχική συνθήκη» ότι το κράτος ξέρει καλύτερα από τους επιχειρηματίες και είναι καλοπροαίρετο όταν διανέμει δάνεια, αδειοδοτήσεις και δουλειές. Στη μεταπολίτευση, η φιλοσοφία αυτή μετεξελίχθηκε σε «κράτος πρόνοιας» οπου η υγεία και η παιδεία είναι εκ θαύματος «δωρεάν» λες και δεν χρηματοδοτείται από τους φόρους μας, ενώ στην πραγματικότητα το κρατικό μονοπώλιο στέρησε από μας την επιλογή και τον ανταγωνισμό στις υπηρεσίες που οπουδήποτε λειτουργεί τείνει να ρίχνει τις τιμές και βελτιώνει την ποιότητα των υπηρεσίων.
Ο προστατευτισμός στη δεκαετία του 80 και μετά βρήκε νέο αίμα τα «κοινοτικά κονδύλια» - μέλι στο στόμα εγχώριων σοσιαλδημοκρατών και «φιλελεύθερων» - και τις αγροτικές αποζημιώσεις, που στρέβλωσαν τα κίνητρα για αγροτική παραγωγή και καινοτομία. Μετέτρεψαν επιχειρηματίες σε ραντιέρηδες που αναζητούσαν ευκαιριακές δουλείες στο δημόσιο και λάδωναν για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια της συναλλαγής τους από τα καπρίτσια μιας παρασιτικής πολιτικής τάξης. Η εκροή πόρων αποθάρρυνε μακροπρόθεσμες παραγωγικές επενδύσεις που θα έφτιαχναν εξωστρεφείς εταιρίες αντί να ρίχνουν μπετόν παντού.
Συνέπεια της εξηντάχρονης οικονομικής πολιτικής στο λάθος δρόμο είναι η Ελλάδα σήμερα να χάνει τη θέση της ανάμεσα στις αναπτυγμένες χώρες. Κατρακυλά σε ένα νέο status, αυτό τις χώρας σε φαση απο-ανάπτυξης (de-growth), τις αντίστροφης δηλαδή πορείας από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Την ίδια στιγμή ο αναπτυσσόμενος κόσμος εγκατέλειψε τον οικονομικό κρατισμό για περισσότερη οικονομική ελευθερία και εκατομμύρια άνθρωποι βγαίνουν απο τη φτώχια. Σήμερα που ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν υπήρξε μια τόσο μεγάλη μεσαία τάξη στην παγκόσμια ιστορία, η Ελλάδα βλέπει τη δική της να συρρικνώνεται.
Και δυστυχώς εμείς «μετακινούμαστε προς τα αριστερά», κατειλημμένοι από ιδεοληψίες βαθιά χαραγμένες στο θυμικό μας. «Το κράτος μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό και καλοπροαίρετο στα χέρια του λαού», «Οι κρατικές εταιρίες είναι δημόσια περιουσία», «η ελεύθερη αγορά αυξάνει τις ανισότητες και την ανεργία», «φταίει ο καπιταλισμός ρε βλάκα».
Δε βάλαμε στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας» το σοσιαλισμό, τον εθνικισμό και το μίγμα τους, τον φασισμό. Δεν εγκαταλείπουμε αηδιασμένοι τις αυταρχικές ιδεολογίες που θέλουν το κράτος (δηλαδή την κρατική ελίτ) να αποφασίζει για το τι δουλειά θα κάνουμε και πόση κατανάλωσή μας επιτρέπεται (σοσιαλισμός και φασισμός), αλλά και για τις ιδέες, τις επιρροές και τα πιστεύω μας, ακόμα και για επιλογές που αφορούν την προσωπική μας ζωή (φασισμός και σοσιαλισμός).
Στη χώρα της θεσμοποιημένης θρησκοληψίας, του εκπαιδευτικού εθνοκεντρισμού και της κατεστημένης προγονοπληξίας, η σκέψη μας έχει αποκοπεί από παγκόσμια ρεύματα σκέψης. Είναι μια παρατεταμένη μεμψιμοιρία. Παραμένει αποστεωμένη από εφευρετικότητα, αναμασώντας τσιτάτα και υιοθετώντας μια «ερμηνεία» που βλέπει παντού συνωμότες και προδότες.
Δεν ψάχνουμε έξω από τις ιδέες κονσέρβες για να πάρουμε τις απαντήσεις. Τί είδους οικονομία φέρνει ανάπτυξη και εργασία, ποιές οικονομικές και θεσμικές προυποθέσεις επιτρέπουν μια κοινωνία με διαφορετικές προτιμήσεις να είναι συνεκτική και ανεκτική ταυτόχρονα;
Έκπληκτοι έως πανικοβλημένοι, αλλά προπάντως απληροφόρητοι, προστρέχουμε σε φρέσκους εγχώριους δημαγωγούς. Θα ψηφίζουμε το εκάστοτε «καλό παιδί», θα ακούμε από τον καναπέ τον «πατριώτη» να τα χώνει στη Μέρκελ. Θα βγαίνουμε στο δρόμο για να μουντζώνουμε στον αέρα, όπως στον αέρα είναι πλέον και το μέλλον μας. Για όσους από εμάς δε μετανάστευσαν.
Καλως ήρθατε στο Τρίτο Μέρος της εθνικής μας τραγωδίας. Ο θίασος των περιοδευόντων δημαγωγών έχει πιάσει πολλή δουλειά και πάλι. Όπλα τους ο σοσιαλισμός, ο εθνικισμός, η συνωμοσιολογία, οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Μόνο που τώρα οι λαικιστές είναι «μιας χρήσης». Θα έρχονται σαν διάττοντες αστέρες, θα πουλάνε υποσχέσεις και θα κυβερνούν για λιγάκι το κουφάρι μιας κοινωνίας σε απόγνωση πριν φύγουν απαξιωμένοι υπό τις αποδοκιμασίες του όχλου που πάντα θα αναζητά τον επόμενο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου