Μία φορά μόνο είχα την τιμή να συναντήσω τον πρωθυπουργό μας. Ήτανε το 2004 στο ΟΑΚΑ, όταν ήμουνα εθελοντής στους Ολυμπιακούς. Μέσα σε ένα βουητό ο ΓΑΠ έμπαινε στα γραφεία με μια συνοδεία 20-30 ατόμων. Με ένα πλατύ και μόνιμο χαμόγελο και με το χέρι έτοιμο για χειραψίες, ρωτούσε που και που τους συνεργάτες του «που να σταθώ;» για τα photo-shoots. Αυτό που μου είχε κάνει όμως ιδιαίτερη εντύπωση σε εκείνον τον περιφερόμενο θίασο ήτανε η έλλειψη gravitas του ΓΑΠ. Άβουλος, απλά ακολουθούσε τις εντολές των επικοινωνιακών συμβούλων του. «Πρόεδρε χαμογέλα». «Πρόεδρε χαιρέτησε τους εθελοντές». Μια αφόρητη εκπομπή ενός εσωτερικού κενού, μια κούφια παρουσία.
Ο μέχρι τότε «Γιωργάκης» μπορεί με το περίφημο δαχτυλίδι από τον Σημίτη να ανέβηκε στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ, μπορεί να έγινε εν μία νυκτί και «Γιώργος» από τις κατεστημένες εφημερίδες, αλλά για τα επόμενα χρόνια κανείς δεν περίμενε σοβαρά ότι ο ΓΑΠ θα γινόταν πρωθυπουργός. Οι επικοινωνιακοί του σύμβουλοι προσπαθούσαν, αλλά ήταν προφανές ότι ο ΓΑΠ «δεν τοχε», του έλλειπε το gravitas. Ότι δεν κατάφεραν όμως οι επικοινωνιολόγοι του, του το έκανε δώρο ο Κ. Καραμανλής το 2009 με την άτακτη παραίτηση του. Και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε τώρα όλοι.
Απλά, παρέλαβε μια δύσκολη κατάσταση και μετά από δύο χρόνια ακυβερνησίας παραδίδει ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Θυμόμαστε ότι σε αυτή την περίοδο κάποιοι επέμεναν ότι ο ΓΑΠ μπορεί να φαίνεται ότι χάνει, αλλά έχει κάποιο στρατηγικό σχέδιο τακτικών υποχωρήσεων που εμείς οι θνητοί αδυνατούμε να συλλάβουμε. Στο τέλος, θα τα φτιάξει όλα. Το τέλος όμως ήρθε, και χειρότερα δεν γίνεται. Ο ΓΑΠ αποχωρεί από μην πολιτική σκηνή όπως ήρθε, σαν Γιωργάκης. Απέδειξε ότι ήταν τραγικά ανεπαρκής για την θέση που του εμπιστεύθηκε η ελληνική κοινωνία.
Τα αίτια αυτής της ανεπάρκειας μπορεί να είναι εγγενή - τα βραχιόλια «θετικής ενέργειας» σίγουρα δεν συνάδουν με ιδιαίτερη ευθυκρισία. Ή μπορεί απλά να ατύχησε να μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου οι άκοπες επιτυχίες και η έλλειψη τριβής με τις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου τον καθήλωσαν σε μια πνευματική εφηβεία όπου επίτευγμα είναι η μετονομασία των υπουργείων και προβλήματα όπως της ανεργίας λύνονται μοντέρνα και αριστερά, με την πράσινη ενέργεια...
Οι λόγοι της ανεπάρκειας του ΓΑΠ θα αναλυθούν σε βάθος από τον ερευνητή του μέλλοντος. Αλλά για εμάς σήμερα, νομίζω βγαίνουνε δύο σημαντικά μαθήματα από την θητεία του τραγικού αυτού πρωθυπουργού.
Το πρώτο είναι ότι οι ηγέτες πρέπει να έχουνε μια ξεκάθαρη ιδεολογική στάση και κατανόηση της κοινωνικής πραγματικότητας. Δεν μπορεί να είναι λίγο από όλα. «Πολιτικά» φιλελεύθεροι (για να μην μας πούνε και νεοφιλελεύθερους). Υπέρ του «σύγχρονου και αποτελεσματικού κράτους» (δηλαδή βλέπουμε τα χάλια του αλλά δεν θέλουμε να το μειώσουμε). Υπέρ της απασχόλησης με πράσινες δουλειές (προσπερνάμε ότι η ακριβότερη πράσινη ενέργεια καταστρέφει, δεν δημιουργεί δουλειές). Αυτό λοιπόν το μοντέλο, στο πρόσωπο του ΓΑΠ απέτυχε.
Το δεύτερο μάθημα είναι ότι οι ηγέτες πρέπει να είναι έτοιμοι να συγκρουστούν για τις ιδέες τους. Οι πιο ξεκάθαρες ιδέες δεν αξίζουν τίποτα εάν δεν εφαρμοστούν. Σε κάποια στιγμή, ο ΓΑΠ ήξερε ακριβώς τι πρέπει να κάνει, του δώσανε τις λύσεις απέξω. Αντί όμως να τις εφαρμόσει, φοβήθηκε. Και ο φόβος της σύγκρουσης με τα κατεστημένα συμφέροντα λογικοποιήθηκε κυρίως με το επικάλυμμα της υποτιθέμενης ανάγκης για consensus από όλη την αντιπολίτευση! Έτσι, δύο χρόνια ο ΓΑΠ δημιουργούσε δικαιολογίες για να μην κάνει τα πρέποντα, μέχρι που παραιτήθηκε.
Βεβαίως μπορεί κανείς να αντιτείνει ότι στην χώρα είχαμε το παράδειγμα του Μητσοτάκη που συγκρούστηκε θεαματικά για να εφαρμόσει το φιλελεύθερο πρόγραμμα του αλλά έπεσε δραματικά μετά από τρία χρόνια. Πράγματι, ποτέ δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχίας. Αλλά οι πραγματικοί ηγέτες παίρνουν ρίσκα για τα ιδανικά τους και ενίοτε πέφτουν με κρότο, εμπνέοντας τις νέες γενιές.
Αντίθετα, οι κούφιοι ηγέτες έχουνε το τέλος που τους αξίζει. Πέφτουν όχι με κρότο, αλλά με κλαψούρισμα.
Απλά, παρέλαβε μια δύσκολη κατάσταση και μετά από δύο χρόνια ακυβερνησίας παραδίδει ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Θυμόμαστε ότι σε αυτή την περίοδο κάποιοι επέμεναν ότι ο ΓΑΠ μπορεί να φαίνεται ότι χάνει, αλλά έχει κάποιο στρατηγικό σχέδιο τακτικών υποχωρήσεων που εμείς οι θνητοί αδυνατούμε να συλλάβουμε. Στο τέλος, θα τα φτιάξει όλα. Το τέλος όμως ήρθε, και χειρότερα δεν γίνεται. Ο ΓΑΠ αποχωρεί από μην πολιτική σκηνή όπως ήρθε, σαν Γιωργάκης. Απέδειξε ότι ήταν τραγικά ανεπαρκής για την θέση που του εμπιστεύθηκε η ελληνική κοινωνία.
Τα αίτια αυτής της ανεπάρκειας μπορεί να είναι εγγενή - τα βραχιόλια «θετικής ενέργειας» σίγουρα δεν συνάδουν με ιδιαίτερη ευθυκρισία. Ή μπορεί απλά να ατύχησε να μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου οι άκοπες επιτυχίες και η έλλειψη τριβής με τις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου τον καθήλωσαν σε μια πνευματική εφηβεία όπου επίτευγμα είναι η μετονομασία των υπουργείων και προβλήματα όπως της ανεργίας λύνονται μοντέρνα και αριστερά, με την πράσινη ενέργεια...
Οι λόγοι της ανεπάρκειας του ΓΑΠ θα αναλυθούν σε βάθος από τον ερευνητή του μέλλοντος. Αλλά για εμάς σήμερα, νομίζω βγαίνουνε δύο σημαντικά μαθήματα από την θητεία του τραγικού αυτού πρωθυπουργού.
Το πρώτο είναι ότι οι ηγέτες πρέπει να έχουνε μια ξεκάθαρη ιδεολογική στάση και κατανόηση της κοινωνικής πραγματικότητας. Δεν μπορεί να είναι λίγο από όλα. «Πολιτικά» φιλελεύθεροι (για να μην μας πούνε και νεοφιλελεύθερους). Υπέρ του «σύγχρονου και αποτελεσματικού κράτους» (δηλαδή βλέπουμε τα χάλια του αλλά δεν θέλουμε να το μειώσουμε). Υπέρ της απασχόλησης με πράσινες δουλειές (προσπερνάμε ότι η ακριβότερη πράσινη ενέργεια καταστρέφει, δεν δημιουργεί δουλειές). Αυτό λοιπόν το μοντέλο, στο πρόσωπο του ΓΑΠ απέτυχε.
Το δεύτερο μάθημα είναι ότι οι ηγέτες πρέπει να είναι έτοιμοι να συγκρουστούν για τις ιδέες τους. Οι πιο ξεκάθαρες ιδέες δεν αξίζουν τίποτα εάν δεν εφαρμοστούν. Σε κάποια στιγμή, ο ΓΑΠ ήξερε ακριβώς τι πρέπει να κάνει, του δώσανε τις λύσεις απέξω. Αντί όμως να τις εφαρμόσει, φοβήθηκε. Και ο φόβος της σύγκρουσης με τα κατεστημένα συμφέροντα λογικοποιήθηκε κυρίως με το επικάλυμμα της υποτιθέμενης ανάγκης για consensus από όλη την αντιπολίτευση! Έτσι, δύο χρόνια ο ΓΑΠ δημιουργούσε δικαιολογίες για να μην κάνει τα πρέποντα, μέχρι που παραιτήθηκε.
Βεβαίως μπορεί κανείς να αντιτείνει ότι στην χώρα είχαμε το παράδειγμα του Μητσοτάκη που συγκρούστηκε θεαματικά για να εφαρμόσει το φιλελεύθερο πρόγραμμα του αλλά έπεσε δραματικά μετά από τρία χρόνια. Πράγματι, ποτέ δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχίας. Αλλά οι πραγματικοί ηγέτες παίρνουν ρίσκα για τα ιδανικά τους και ενίοτε πέφτουν με κρότο, εμπνέοντας τις νέες γενιές.
Αντίθετα, οι κούφιοι ηγέτες έχουνε το τέλος που τους αξίζει. Πέφτουν όχι με κρότο, αλλά με κλαψούρισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου