Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2011

Ο ευρωπαϊκός Παράδεισος του Κεϋνσιανισμού


Στην Ελλάδα, η μόνιμη κριτική της αριστεράς, από την έναρξη της κρίσης και μετά, τόσο της σοσιαλδημοκρατικής, όσον και της πέραν αυτής εστιάζεται στο μότο:"τονώστε την ζήτηση". Εφαρμόστε κεϋνσιανές πολιτικές για την έξοδο από την κρίση.Ουδείς βέβαια απαντάει στην παρατήρηση, ότι ήταν οι κεϋνσιανές πολιτικές αυτές που δημιούργησαν την κρίση. Διότι τι άλλο κάναμε τα τελευταία τριανταπέντε χρόνια, από το να τονώνουμε την ζήτηση αυξάνοντας τους μισθούς,κατασκευάζοντας δημόσια έργα, ενισχύοντας με κάθε τρόπο την κατανάλωση, και επιδοτώντας αντιπαραγωγικές επενδύσεις την ώρα που ο παραγωγικός ιστός της χώρας αποσαρθρωνόταν. Η πολιτική αυτή έφερε αύξηση των εισαγωγών, καταστροφή του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και αύξηση των θέσεων εργασίας στις χώρες που μας εξάγουν προϊόντα. Την ίδια στιγμή το πολιτικό σύστημα δεχόταν μεγάλη πίεση, να τακτοποιήσει στο δημόσιο τους ανέργους,που προέρχονταν από την συνεχή καταστροφή θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Πρέπει να τονισθεί ότι όλα αυτά γίνονταν με δανεικά, όταν η χώρα μπήκε στη ευρωζώνη, και με δανεισμό και τύπωμα χρήματος ταυτόχρονα, όταν η χώρα είχε το δικό της νόμισμα. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής είναι εμφανή.

Ας έλθουμε τώρα στη Ευρώπη όπου εφαρμόστηκε με μικρά διαλείμματα κεϋνσιανή πολιτική από την σοσιαλδημοκρατία, αλλά και από τα κόμματα της λεγόμενης δεξιάς. Ο Paul Krugman γνωστός Αμερικανός οικονομολόγος και θεωρητικός της κρατικής παρέμβασης και του welfare state έγραφε τον Ιανουάριο του 2010. "Το αληθινό μάθημα από την Ευρώπη είναι το αντίθετο από αυτό που υποστηρίζουν οι συντηρητικοί (στην Αμερική). Η Ευρώπη είναι μια οικονομική επιτυχία, και η επιτυχία αυτή δείχνει ότι η κοινωνική δημοκρατία (social democracy) δουλεύει".

Ιδού μερικά παραδείγματα από την κοινωνική δημοκρατία που δουλεύει.Δεν θα αναφερθώ καθόλου στην Ελλάδα, όπου το κράτος είναι εντελώς διεφθαρμένο,αλλά σε χώρες που κατά τεκμήριο έχουν παράδοση χρηστής διοίκησης. Αρχίζω από την Βρετανία όπου τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ανετράπη η πολιτική Θάτσερ. Την τελευταία δεκαετία διπλασιάσθηκε η χρηματοδότηση του εθνικού συστήματος υγείας, αλλά παρόλα αυτά διακόσιες πενήντα χιλιάδες ασθενείς περιμένουν δεκαοκτώ εβδομάδες ή περισσότερο για ιατρική περίθαλψη. Αυτό δεν είναι συγκυριακό αλλά συνεχές. Να μην αναφέρουμε τις δυσλειτουργίες, τις δηλητηριάσεις εντός των νοσοκομείων από κακά συντηρημένα τρόφιμα (239 ασθενείς πέθαναν από αυτήν την αιτία το 2007 στα κρατικά νοσοκομεία) κλπ. Στη Γαλλία το ποσοστό των εγκλημάτων κατά ζωής σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat ανέβηκε την περίοδο 2002-2008 από το 15% στο 38%. Στην Ιταλία ήταν πάνω από το 38%. Στο σύνολο της ΕΕ το ποσοστό ανέβηκε κατά 6%. Ολα αυτά σε περίοδο που δεν υπήρχε οικονομική κρίση.

Οι αναφορές της Eurostat τον Ιούνιο του 2011 σχετικά με την ανεργία λένε ότι το ποσοστό στην ευρωζώνη ήταν 9,9%. Για τους κάτω των εικοσιπέντε ετών ήταν 20,3%.Στην Ισπανία η ανεργία των νέων είναι 45,7%, υψηλότερη και από την Ελλάδα που είναι 38,5%.Υπάρχει και μια λεπτομέρεια που πρέπει να τονισθεί και κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα ως προς την ανεργία των νέων. Από τους Ευρωπαίους ηλικίας 18-34 ετών όχι λιγότεροι από το 46% δηλαδή 51 εκατομμύρια άνθρωποι μένουν με τους γονείς τους. Το 2009, 37.4% των παιδιών της Ευρώπης γεννήθηκαν εκτός γάμου. Πρόκειται περί διπλασιασμού του ποσοστού που το 1990 ήταν 17,4%. Αυτό συμβαίνει για κοινωνικούς λόγους,αλλά και διότι οι μονογονεϊκές οικογένειες απολαμβάνουν μεγάλων κονωνικών παροχών. Ετσι ο γάμος μπορεί και να μη συμφέρει. Με τον τρόπο αυτό πλήττεται το αξιακό υπόβαθρο του δυτικού πολιτισμού. Τα παιδιά που αντιστοιχούν σε κάθε γυναίκα στην ΕΕ είναι 1,56 δραματικά κάτω από το ποσοστό αναπλήρωσης του πληθυσμού που είναι 2,1. Πολύ σημαντικό είναι επίσης ότι μόνο το 64% του πληθυσμού στην ΕΕ που είναι σε ηλικία εργασίας πραγματικά εργάζεται. Οι υπόλοιποι ,νέοι και μεγαλύτεροι σε ηλικία βρίσκονται σε "dependency category" όπως λένε οι Αμερικανοί.

Θα μπορούσα να συνεχίσω την απαρίθμηση περαιτέρω και για πολύ,αλλά μάλλον έγινα κατανοητός. Η Ευρώπη δεν είναι ένα τόσο ευτυχισμένο μέρος και με την οικονομική κρίση θα χειροτερέψει. Είμαστε στην αρχή ακόμα.Το κόστος διάσωσης της Ελλάδας της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας που αντιπροσωπεύουν το 5% συνολικά του ΑΕΠ της ΕΕ ήδη αποτιμάται σε εκατοντάδες δισ ευρώ με αμφίβολη λύση του προβλήματος. Η Ιταλία με ΑΕΠ επτά και πλέον φορές μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας, είναι αυτό που λέμε too big to fail-and too big to save. Ακόμα και αν όλα πάνε καλά, η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει πολύ μεγάλες προκλήσεις, όσον αφορά στην ανάπτυξη,στα δημογραφικά προβλήματα και τις μεταρρυθμίσεις του κρατικού τομέα. Για να τα κάνεις αυτά πρέπει να έχεις δύο πράγματα.Να έχεις μια καθαρή αντίληψη των προβλημάτων που αντιμετωπίζεις, και την πολιτική βούληση και το πολιτικό κεφάλαιο να υπερπηδήσεις τις αντιδράσεις των προνομιούχων. Δηλαδή συνδικάτων, συνταξιούχων με υψηλότατες συντάξεις, επιδοτούμενων αγροτών, γραφειοκρατών των Βρυξελλών και άλλων ών ουκ έστι αριθμός.Αυτό αποκλείεται να συμβεί . Το αποδεικνύει η πολιτική πρακτική των Ευρωπαίων ηγετών.Όποτε ένας υποτιθέμενος "νεοφιλελεύθερος" που πολύ απέχει ακόμα και από τις παρυφές του νεοφιλελευθερισμού, έλθει στην εξουσία είτε αυτός λέγεται Σαρκοζύ ή Μέρκελ ή Μπερλουσκόνι κλπ,δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να προσπαθεί λίγο να διορθώσει τα όρια της κρατικής παρέμβασης ή το πολύ να κάνει μια φορολογική μεταρρύθμιση. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω δεσμεύσεων στο εσωτερικό, είτε λόγω δεσμεύσεων στις Βρυξέλλες ή και λόγω πολιτικής ανικανότητας. Εξαίρεση σ'αυτόν τον κανόνα ήταν η Μάργκαρετ Θάτσερ,αλλά δεν είχε συμμάχους ούτε στην Βρετανία ούτε πολύ περισσότερο στην Ευρώπη.Τα δημογραφικά δεδομένα επίσης εμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις.Η μέση ηλικία στην ΕΕ είναι 40,6 έτη. Στις ΗΠΑ είναι 36,9 έτη. Ο γηρασμένος πληθυσμός συνήθως αντιστέκεται στην αλλαγή φοβούμενος ότι θα χάσει τα προνόμιά του. Επίσης ψηφίζει, σε αντίθεση με τους νέους που απέχουν.

Για να ολοκληρώσω : πιστεύω ότι αυτό που θα λέγαμε ευρωπαϊκή πολιτική αντίληψη δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα μίγμα κεϋνσιανισμού, κεντρικής γραφειοκρατίας και κοινωνικού και κορπορατικού κράτους πρόνοιας. Και είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει κάτω από τον συσχετισμό δυνάμεων που υπάρχει σήμερα. Σ'αυτό συμβάλλει η πολιτική τάξη με τις δεσμεύσεις της, ο κορπορατισμός , η δημογραφία,κλπ που αναλύθηκαν ανωτέρω, καθώς και το σύμπλεγμα συμφερόντων που συνδέονται με αυτά. Πόσο μάλλον στην Ελλάδα!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου