Όταν η «ιδεολογία της συμπόνιας» σκοτώνει παιδιά στον Τρίτο Κόσμο

Ως επιστήμονας και φιλάνθρωπος, ο Ελβετός βιολόγος Ingo Potrykus θα μπορούσε άνετα να συγκριθεί με τον Jonas Salk, τον επιστήμονα που δημιούργησε το πρώτο εμβόλιο κατά της πολυεμυλέτιδας (polio), τον Maurice Hilleman, τον Αμερικανό μικροβιολόγο που ανέπτυξε δεκάδες εμβόλια ανάμεσα στα οποία είναι και τα 8 από τα 14 που σήμερα συνιστώνται ως απαραίτητα από τους γιατρούς και τον Norman Borlaug τον Νομπελίστα Αμερικανό πατέρα της Πράσινης Επανάστασης με την οποία σώθηκαν εκατομμύρια ζωές σε όλο τον πλανήτη και βελτιώθηκαν οι συνθήκες ζωής για πολλούς άλλους. Και λέμε «θα μπορούσε» διότι ο Ingo Potrykus, όπως δεκάδες άλλοι επιστήμονες που έχουν το μεράκι της δημιουργίας, είναι ένα από τα τελευταία θύματα του αριστερόστροφου κρατισμού και των δεκάδων ρυθμίσεων που έχει επιβάλλει ακριβώς για να μην μπορεί να αλλάξει ποτέ και τίποτα σε αυτόν τον πλανήτη.

Ο Potrykus είναι ένας από τους επιστήμονες που ανέπτυξε το Golden Rice, μια συλλογή ειδών ρυζιού τα οποία δημιουργήθηκαν με την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής, μέσω της κλωνοποίησης του μεταβολικού μονοπατιού που οδηγεί στη σύνθεση της βήτα-καροτίνης, της ουσίας από την οποία προέρχεται η βιταμίνη Α . Εύλογα κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί γιατί αυτή η συλλογή ρυζιού είναι τόσο σημαντική; Στο κάτω κάτω οι περισσότεροι γιατροί στη Βόρεια Αμερική και στη Δυτική Ευρώπη δεν έχουν βρεθεί ποτέ αντιμέτωποι με ασθενείς που πάσχουν από έλλειψη βιταμίνης Α. Δυστυχώς όμως η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική στις χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου όπου η έλλειψη βιταμίνης Α έχει πάρει σχεδόν την μορφή επιδημίας ανάμεσα στο φτωχότερο πληθυσμό, ιδιαίτερα σε χώρες όπου το ρύζι (καθώς και άλλα φυτικά είδη που είναι πλούσια σε υδατανθρακες αλλά πολύ φτωχά σε βιταμίνες) αποτελεί τη βάση της διατροφικής αλυσίδας. Για να κατανοήσει ο αναγνώστης το μέγεθος του προβλήματος, αξίζει να σημειωθεί πως περίπου 200–300 εκατομμύρια παιδιά προσχολικής ηλικίας διατρέχουν τον κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης Α, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Ο λόγος είναι πως έλλειψη βιταμίνης Α κάνει τα μικρά παιδιά πιο επιρρεπή σε μολύνσεις και σε ασθένειες που οδηγούν σε διάρροια ενώ θεωρείται από τους επιδημιολόγους ως η πιο σημαντική αιτία παιδικής τύφλωσης στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Κάθε χρόνο, περίπου 500,000 παιδιά τυφλώνονται ως αποτέλεσμα της έλλειψης βιταμίνης Α, με το 70% αυτών των παιδιών να πεθαίνουν μέσα σε ένα χρόνο.

Η επόμενη εύλογη ερώτηση επομένως είναι, γιατί άραγε να μην χορηγείται η βιταμίνη Α ως πρόσθετο διατροφής σε αυτά τα παιδιά; Ή ακόμα καλύτερα, γιατί να μην υπάρχει πρόνοια ώστε να προστίθεται η βιταμίνη Α σε κάποια βασικά είδη διατροφής, όπως για παράδειγμα προστίθεται το ιώδιο στο αλάτι που καταναλώνουμε καθημερινά; Στη θεωρία αυτές είναι προφανώς πολύ καλές ιδέες, με τη διαφορά όμως πως στην πράξη τέτοιες λύσεις θα απαιτούσαν εκατομμύρια δολάρια για να πραγματοποιηθούν καθώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ούτε οικονομικός τρόπος παραγωγής της βιταμίνης Α σε μαζική κλίμακα ούτε και τρόπος να διανεμηθεί χωρίς σημαντικές απώλειες κατά την μεταφορά.

Η Γενετική Μηχανική και η κλωνοποίηση μπορούν να προσφέρουν καλύτερες, φθηνότερες και περισσότερο εφικτές λύσεις μέσω της συλλογής ειδών ρυζιού Golden Rice, είδη που έχουν αναπτυχθεί ακριβώς για να επιτρέπουν στο φυτό να δημιουργεί από μόνο του την βήτα-καροτίνη, δηλαδή την προβιταμίνη Α. Η ιδέα είναι εξαιρετικά απλή: το ρύζι από μόνο του δεν μπορεί να παράξει βήτα-καροτίνη στο ενδόσπερμα (endosperm) διότι δεν περιέχει δύο απαραίτητα ένζυμα του μεταβολικού μονοπατιού. Με τη χρήση μεθόδων γενετικής μηχανικής αυτά τα δύο ένζυμα προστέθηκαν στο ενδόσπερμα των παραλλαγών ρυζιού Golden Rice, με αποτέλεσμα τα μεταλλαγμένα αυτά είδη να μπορούν πλέον να παράγουν, σε ικανοποιητικές ποσότητες βήτα καροτίνη. Αξίζει να σημειωθεί πως τα Golden Rice είναι τα πρώτα μεταλλαγμένα φυτικά είδη που δημιουργήθηκαν με σκοπό να ωφελήσουν απ' ευθείας τον καταναλωτή του προϊόντος και όχι τους αγρότες-παραγωγούς (second-generation agbiotech products).

Δυστυχώς όμως κάπου εκεί τελειώνει η ανθρώπινη εφευρετικότητα και ο ορθολογισμός και αρχίζει (όπως μας έχει συνηθίσει σε πολλές άλλες περιπτώσεις) ο αριστερόστροφος κρατικίστικος παραλογισμός: υπό την λυσσαλέα αντίδραση διαφόρων αντιεπιστημονικών οικολογικών οργανώσεων όπως η Greenpeace και οι Φίλοι της Γης (Friends of the Earth) οι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί κυρίως των Βρυξελλών (αλλά και των ΗΠΑ) αποφάσισαν πως το Golden Rice αποτελεί τεχνολογική καινοτομία που μπορεί να απειλήσει και το περιβάλλον αλλά και τη δημόσια υγεία. Αποτέλεσμα αυτής της απόφασης είναι πως ένας απίστευτος αριθμός μελετών και γραφειοκρατικών ρυθμίσεων επιβλήθηκε ως απαραίτητα να προηγηθούν πριν επιτραπεί η χρήση του Golden Rice στη γεωργία. Με τον τρόπο αυτό, για άλλη μια φορά, η Αριστερά ως ο κύριος φορέας παραλογισμού στο σύγχρονο κόσμο γίνεται η αιτία να χαθεί η ευκαιρία μιας καλύτερης ζωής για εκατομμύρια παιδιά του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα στο Golden Rice το οποίο να δικαιολογεί το μένος των αριστερών οικολόγων.Όπως έγραψε η επιστημονική επιθεώρηση Nature το 1992, η επιστημονική κοινότητα σχεδόν ομόφωνα έχει αποφανθεί πως «οι ίδιοι φυσικοί και βιολογικοί νόμοι διέπουν και τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και αυτούς οι οποίοι δημιουργήθηκαν ανά τους αιώνες με κλασσικές μεθόδους αναπαραγωγής ...[για το λόγο αυτό] δεν υφίσταται διαφορά ανάμεσα σε γενετικά τροποποιημένα φυτά και μικροοργανισμούς και στα αντίστοιχα είδη που οι άνθρωποι δημιούργησαν με λιγότερο επιστημονικές μεθόδους στο παρελθόν».

Παρά τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει το Golden Rice για την καταπολέμηση των ασθενειών που οφείλονται σε αβιταμίνωση στον Τρίτο Κόσμο, τα συγκεκριμένα είδη ρυζιού αυτή τη στιγμή παραμένουν εγκλωβισμένα σε έναν απίστευτο λαβύρινθο ρυθμίσεων και παράλογων αξιώσεων που ο Κρατισμός έχει δημιουργήσει. Σε άρθρο του στο Nature τον περασμένο Ιούλιο, ο Potrykus ανέφερε πως το Golden Rice έχει “σκαλώσει για περισσότερα από 10 χρόνια ως αποτέλεσμα των προϋποθέσεων και των απαιτήσεων που προβάλλουν διάφοροι κρατικοί φορείς.” Αξίζει να σημειωθεί πως σε αντίθεση με το Golden Rice, είδη φυτών που έχουν δημιουργηθεί με λιγότερο ακριβείς αλλά πιο κλασσικές μεθόδους, είτε υπόκεινται σε πολύ περιορισμένο έλεγχο είτε ακόμα και σε κανέναν καθώς δεν αποτελούν στόχο των αριστερών οικολόγων. Ο Potrykus επομένως δεν υπερβάλλει όταν στο ίδιο άρθρο δηλώνει πως οι έλεγχοι και οι ρυθμίσεις που έχει επιβάλλει ο αριστερόστροφος κρατισμός “είναι υπεύθυνοι για το θάνατο και την τύφλωση χιλιάδων παιδιών.” Σε ένα άλλο άρθρο στην επιστημονική επιθεώρηση Science η Nina Fedoroff, βιολόγος και καθηγήτρια γενετικής στο Pennsylvania State University έγραψε: “A new Green Revolution demands a global commitment to creating a modern agricultural infrastructure everywhere, adequate investment in training and modern laboratory facilities, and progress toward simplified regulatory approaches that are responsive to accumulating evidence of safety. Do we have the will and the wisdom to make it happen?” Η ιστορία του Golden Rice μας δείχνει πως η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι «όχι ακόμα».