Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

Οι Δύο Μεγάλοι Μύθοι για την Φοροδιαφυγή

Η φοροδιαφυγή είναι ένα από τα μόνιμα ζητήματα της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Σε πολλές περιπτώσεις, και ειδικά στα οικονομικά θέματα, φαίνεται ότι προκαλεί ή τουλάχιστον εξηγεί τα πάντα. Εκμεταλλευόμενο και το θέμα της φοροδιαφυγής, το μεταπολιτευτικό σύστημα έχει οικοδομήσει την εικονική πραγματικότητα του, συχνά χρησιμοποιώντας τη για την επιβίωσή και την διαιώνιση της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων. Η ελληνική πολιτική τάξη συνεχώς αναμασά τους εξής δύο βασικούς μύθους για την φοροδιαφυγή.

Μύθος Α
Εάν είχαμε πατάξει την φοροδιαφυγή στον παρελθόν δεν θα είχαμε το μεγάλο πρόβλημα χρέους που έχουμε σήμερα.

Είναι η κατεξοχήν κυρίαρχη αναλήθεια για την φοροδιαφυγή. Είναι ο μύθος όπου η απόσταση του από την πραγματικότητα είναι ανάλογη της πλατιάς και βαθιάς αποδοχής που “απολαμβάνει”. Βασίζεται στην ανείπωτη αλλά ξεκάθαρη υπόθεση ότι η ελληνική πολιτική τάξη δεν θα δαπανούσε τα επιπλέον έσοδα, αλλά θα τα χρησιμοποιούσε για να μειώσει τα χρέη που με τόσο ζήλο και απερισκεψία δημιουργούσε. Πρόκειται για μια υπόθεση που ελάχιστοι, ακόμα και οι της άκρας αριστεράς, θα ήταν διατεθειμένοι να υποστηρίξουν. Και όμως πάνω σε αυτή την υπόθεση βασίζεται μια από τις πιο διαδεδομένες και υπερκομματικά αποδεκτές κοινοτοπίες της μεταπολίτευσης.

Μια πολιτική τάξη που εξαντλεί το λόγο και την δράση της στην αναδιανομή και δαπάνη πόρων και η οποία αισθάνεται πολιτικά νομιμοποιημένη και χρήσιμη ξοδεύοντας ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του εθνικού πλούτου, αυτή η πολιτική τάξη ξαφνικά θα άλλαζε ολοκληρωτικά τα κύρια χαρακτηριστικά της όταν θα έπρεπε να διαχειριστεί τα επιπλέον έσοδα από μια σημαντικά μειωμένη φοροδιαφυγή. Ας σημειώσουμε εδώ ότι αυτή η πολιτική τάξη πάντοτε δανειζόταν στο έπακρο. Το ίδιο προσπαθεί να κάνει ακόμα και τώρα που βρισκόμαστε στο αποκορύφωμα της κρίσης.

Μύθος Β
Εάν καταφέρουμε να πατάξουμε την φοροδιαφυγή θα ανασάνει η οικονομία και θα βελτιωθούν τα δημόσια οικονομικά.

Εν πολλοίς αυτός ο μύθος βασίζεται στην παραπάνω αστεία υπόθεση με ορισμένες πρόσθετες παρατηρήσεις.
Ο παραπάνω μύθος υποθέτει ότι η πάταξη της φοροδιαφυγής δεν θα έχει αρνητικές οικονομικές συνέπειες. Η φοροδιαφυγή κάνοντας μια σειρά συναλλαγών φθηνότερες δημιουργεί θέσεις εργασίας και παραγωγή που υπό άλλες συνθήκες συχνά δεν θα ήταν εφικτές.

Ειδικά στην Ελλάδα της χαμηλής παραγωγικότητας και του πλατιά διαδεδομένου μεταπρατικού εμπορίου η φοροδιαφυγή σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι κάτι που απλά αυξάνει το κέρδος μιας επιχείρησης, αλλά πολλές φορές χωρίς την φοροδιαφυγή δεν θα υπήρχε η δυνατότητα ύπαρξης πολλών οικονομικών δραστηριοτήτων. Μια σημαντική πάταξη της φοροδιαφυγής χωρίς σημαντικές αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία και πάντα θα εισπράττει λιγότερα από αυτά που προσδοκά.

Ο κυρίαρχος σκοπός της οικονομικής πολιτικής δεν μπορεί να είναι πως απλά θα πατάξει την φοροδιαφυγή αλλά πως δημιουργώντας το κατάλληλο οικονομικό περιβάλλον θα την εντάξει στην επίσημη οικονομία. Η φοροδιαφυγή δεν είναι το πρόβλημα αλλά παρενέργεια του μεγάλου προβλήματος που λέγεται κρατισμός.

Αν οι πολιτικοί ήταν πραγματικά διατεθειμένοι να λύσουν το συγκεκριμένο ζήτημα, τότε στο δρόμο προς την λύση θα καταλάβαιναν ότι η πραγματική παραοικονομία είναι αυτή που διαφεντεύουν οι ίδιοι.

2 σχόλια:

Odysseas Theofanis είπε...

Κ. Λιναρδάτε, αν και τα όσα λέτε στο άρθρο σας φαίνονται ευλογοφανή, δεν αντιστοιχούν δυστυχώς στη φορολογική πολιτική που ακολουθεί το ελληνικό, αλλά και τα λοιπά, κράτη.

Τα έσοδα που έχει αποφασίσει ένα κράτος ότι θα εισπράξει, θα τα εισπράξει, ανεξάρτητα από το που αυτά θα προέρχονται, απλά όταν υπάρχει υψηλή φοροδιαφυγή θα αυξήσει τους συντελεστές σε αυτούς που πληρώνουν φόρους, είτε σε άλλες πηγές όπως πχ έμμεσους φόρους, νομιμοποίηση ημιυπαίθριων κλπ. Κερδισμένοι φυσικά θα βγουν οι φοροφυγάδες, χαμένοι οι υπόλοιποι που καλούνται να πληρώσουν παραπάνω, οπότε αυτά τα χρήματα πάλι θα βγουν από την αγορά, εις βάρον των "νομιμόφρονων" φορολογουμένων.

Αυτό αποτυπώνεται γλαφυρά στις διαδικασίες διαβούλευσης μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας όπου οι εκπρόσωποι των δανειστών, πιέζουν την ελληνική πλευρά να προχωρήσει στην εύρεση εσόδων από άλλες πηγές αφού τα ληφθέντα μέτρα δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ είπε...

κ. Θεοφάνη,
Μέχρι στιγμής τα έσοδα που έχει αποφασίσει να εισπράξει το ελληνικό δημόσιο, με ή χωρίς τρόικα, δεν έχει καταφέρει να τα εισπράξει. Και δεν μιλάμε για πέρυσι, αλλά για τώρα που είναι αποφασισμένο περισσότερο από ποτέ να πετύχει.

Μπορεί να βάλει φόρους στις συντάξεις και στους μισθούς του δημοσίου και αυτά σίγουρα θα τα εισπράξει. Αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με μείωση δαπανών που απλά φαίνεται ως αύξηση φόρων. Δεν μπορεί να κάνει το ίδιο στον ιδιωτικό τομέα.

Δημοσίευση σχολίου