Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Οι καλλιτέχνες μας αποζητούν την ζεστή αγκαλιά του κράτους


Όπως μας ενημερώνει η "Ελευθεροτυπία" , το μεσημερι της Κυριακής έξω από την Εθνική Πινακοθήκη καλλιτέχνες, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, κρατώντας πανό με την "Κραυγή" του Μουνκ, "διαμαρτύρονταν για τη μείωση των κονδυλίων που διατίθενται για τον Πολιτισμό και τις Τέχνες, αλλά και γενικά για το Μνημόνιο και τις επιπτώσεις του." Επειδή, ως γνωστόν, έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στην τέχνη, οφείλω να ομολογήσω πως αυτός ο τρόπος διαμαρτυρίας άγγιξε βαθιά την...ευαίσθητη ψυχή μου. Μάλιστα ,προς στιγμήν, αναρωτήθηκα μήπως ο Μουνκ φιλοτέχνησε το περίφημο έργο του για να εκφράσει την απόγνωση του καλλιτέχνη μπροστά στην απώλεια της κρατικής θαλπωρής. Γρήγορα όμως, ο κυνικός, ανάλγητος και νεοφιλελεύθερος εαυτός μου πήρε για άλλη μια φορά το πάνω χέρι. Σε μια χώρα που ακόμη και το χαρτί υγείας υπήρξε κρατική επιχείρηση,η πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να είναι πολύ πιο πεζή.

Βέβαια, παρά τον κυνισμό μου, ακόμη έχω στο μυαλό μου την "ρομαντική" εικόνα ενός καλλιτέχνη που θα πρέπει να είναι, από την ίδια του τη φύση, απέναντι στο κράτος, απέναντι στην εξουσία και όχι να σιτίζεται από αυτή, σαν ένας ακόμη δημόσιος υπάλληλος. Και ίσως κάποιες φορές να γίνομαι ακόμη και αφελής όταν πιστεύω πως ο καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει τα προσωπικά του ρίσκα για την τέχνη του και να μην περιμένει,εκ του ασφαλούς, από τον φορολογούμενο να χρηματοδοτεί τα...μεγαλόπνοα οράματά του. Βέβαια, στη χώρα του χρεωκοπημένου κρατισμού, οι ανθρωποι της Τέχνης είναι και αυτοί ένα ακόμη κομμάτι της ελληνικής παθογένειας. Ο "πολιτισμός" έχει μετατραπεί (όπως και τα πάντα στην Ελλάδα) σε μια τεράστια δημόσια υπηρεσία και οι καλλιτέχνες σε δημοσίους υπαλλήλους, που κολλάνε ένσημα και περιμένουν βαριεστημένα πότε θα πάρουν την επόμενη επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού. Και βέβαια, όλοι αυτοί μπορεί να μην είναι διατεθειμένοι να κάνουν θυσίες για την τέχνη τους, αλλά τουλάχιστον είναι αποφασισμένοι να παλέψουν με νύχια και με δόντια, για τον κρατικό μισθουλάκο, που πιστεύουν ακράδαντα πως δικαιούνται.

Ο Ernest Hemingway έλεγε πως “εάν ένας συγγραφέας είναι καλός, ποτέ δε θα του αρέσει η κυβέρνησή του . Πρέπει να είναι πάντοτε εναντίον της , όπως και η κυβέρνηση θα είναι εναντίον του.” Επειδή όμως ο Hemingway και η Αμερική πέφτουν λίγο μακριά για όλα αυτά τα...ανεξάρτητα πνεύματα που συγκεντρώθηκαν έξω από την Εθνική Πινακοθήκη, ανησυχώντας γα την κρατική τους επιχορήγηση, μπορούν τουλάχιστον να διαβάσουν αυτή την εξαιρετική συνέντευξη του Έλληνα εικαστικού (και όχι μονο) Άγγελου Παπαδημητρίου, όπου μεταξύ άλλων, λέει :

"Δημόσιος υπάλληλος στην τέχνη δεν γίνεται. Θυμάμαι τη Μαρινέλλα, που πήγε να πέσει ξερή όταν έμαθε πως στο θέατρο πληρώνονται και ας μην πατήσει ψυχή! Ετσι σκέφτονται οι υγιείς άνθρωποι. Εδώ βλέπεις ανθρώπους να αναρωτιούνται για το "αναποδογύρισμα της ύπαρξης", με τα λεφτά του κράτους.Η τέχνη πρέπει να είναι ένα παράνομο πράγμα, σαν μύκητας πάνω στην κοινωνία. Είναι κομμουνιστικό κόλπο να μπει στο σύστημα για να είναι ελεγχόμενη. Μόνο η επιστήμη πρέπει να διδάσκεται. Η τέχνη πρέπει να γίνει μαθητεία. Οχι κρατικό μανιφέστο"

2 σχόλια:

Δημήτρης είπε...

Ασχέτως του συγκεκριμένου περιστατικού και του κομμουνοκρατούμενου ΕΕΤΕ, το οποίο δεν χάνει ευκαιρία να δείξει το κομμουνιστικό του προσωπείο, όλα τα κράτη της Ευρώπης έχουν συγκεκριμένες πολιτικές για τον πολιτισμό και δίνουν επιχορηγήσεις προς υποστήριξη των καλλιτεχνών τους. Γιατί όχι; Ή μήπως υπήρξε κάποια άλλη στιγμή στην ιστορία που γινόταν διαφορετικά; Προσέξτε τι θα απαντήσετε γιατί μαζί με την απάντησή σας μπορεί να αποκλείσετε μερικούς από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, οι οποίοι στηρίζονταν στα λεφτά των αρχόντων και του "κράτους" της εποχής τους για να παράγουν έργα που έμειναν στην ιστορία.

Δεν βλέπω κάτι κακό στη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού για την καλλιτεχνική παραγωγή. Αρκεί να υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική και να γίνεται σωστά. Το μόνο ζήτημα είναι το πού πάνε τα λεφτά και με ποια κριτήρια. Όπως και να έχει, καλό θα ήταν να υπήρχε στην Ελλάδα και μια πολιτική για τους καλλιτέχνες που να συνοδεύεται από την απαραίτητη διαφάνεια. Δυστυχώς, η μόνη πολιτική που φαίνεται να υπάρχει είναι πολυδάπανες και άχρηστες καμπάνιες του στυλ "Φέρτε τα μάρμαρα πίσω, φτιάξαμε μουσείο". Αυτή είναι η πολιτική του κράτους μας.

Δημήτρης είπε...

Και μια και το πιάσαμε, αλήθεια, το ξέρατε εσείς ότι στο νέο μουσείο της Ακρόπολης, οι καλλιτέχνες δεν δικαιούνται ελεύθερη ή έστω μειωμένη είσοδο (http://www.theacropolismuseum.gr/files/Image/2010_Reduced_Free_Admission_GR.pdf); Ενώ διάφορες, άσχετες με την τέχνη, κοινωνικές ομάδες (νέοι, γέροι, φαντάροι, άτομα με ειδικές ανάγκες και τα μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου) μπαίνουν μέσα τζάμπα, το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης θεωρεί τόσο άσχετα ή δεινοσαυρικά τα εκθέματά του σε σχέση με τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή που το θεωρεί δεδομένο ότι κανένας σύγχρονος καλλιτέχνης δεν θα ενδιαφερθεί γι' αυτά για επαγγελματικούς λόγους ή κι αν ενδιαφερθεί θα πεταχτεί μέχρι το Λονδίνο. Αν μη τι άλλο, εκεί τουλάχιστον θα τα δει τζάμπα! Αλήθεια, να είναι άραγε αυτός ο λόγος, το τζάμπα του βρετανικού κρατισμού, που ευθύνεται για την υποτιθέμενη κακοσυντήρησή τους στα χέρια αυτών των Άγγλων; ;)

Δημοσίευση σχολίου