Τα Όσκαρ του ΜπλεΜήλου

O Ναπολέων Λιναρδάτος διαλέγει τις αγαπημένες του φιλελεύθερες ή/και συντηρητικές ταινίες:

Εδώ μια συντηρητική επιλογή και ανάγνωση πέντε καλών ταινιών.

Ελένη (1985)

Βασισμένο στην πραγματική οικογενειακή ιστορία του Ελληνοαμερικανού δημοσιογράφου Nicholas Cage, βλέπουμε με μια διαφορετική οπτική τα γεγονότα του λεγόμενου εμφυλίου πολέμου - διαφορετική από αυτή που κυριάρχησε στα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Η μητέρα του Cage, Ελένη Γκατζoγιάννη, θα θυσιαστεί ώστε να παιδιά της να μην πέσουν θύματα του κομμουνιστικού παιδομαζώματος. Για αυτή της την πράξη θα συλληφθεί, θα βασανιστεί και στο τέλος θα εκτελεστεί από τις δυνάμεις που πολύ χαριτωμένα αποκαλούμε Δημοκρατικός Στρατός/ΕΑΜ.

Πρώην Κνίτης και έχοντας μεγαλώσει στο σχολείο των δεκαετιών του 80 και 90, η ταινία «Ελένη» ήταν ένα σοκ. Δηλαδή το ο «Άνθρωπος με το Γαρύφαλλο», τα «Πέτρινα Χρόνια» και το «Δεξιότερα της Δεξιάς» δεν είναι όλη η αλήθεια;

Ο ήρωας εκείνης της εποχής δεν είναι ο Άρης Βελουχιώτης όπως διδασκόμαστε στα σχολεία και όπως μας λένε τα ΜΜΕ, αλλά η Ελένη Γκατζογιάννη. Και ο αντικομουνισμός δεν είναι ούτε αμαρτία αλλά ούτε και μια απλή πολιτική επιλογή - είναι ηθική υποχρέωση. (η ταινία εδώ)

A Man for All Seasons (1966)

Αρχικά θεατρικό έργο του Robert Bolt, αργότερα θα γίνει η πολύ πετυχημένη ταινία με τις εξαιρετικές ερμηνείες από τους Paul Scofield ως ο Sir Thomas More, Robert Shaw ως ο βασιλιάς Herny VIII, ο Orson Welles ως ο καρδινάλιος Wolsey και ο John Hurt ως Richard Rich. Η ταινία εστιάζεται στην σύγκρουση του βασιλιά Henry με τον υπουργό του Thomas More σχετικά με την απόφαση του πρώτου να χωρίσει την γυναίκα του (Catherine of Aragon) και να παντρευτεί την ερωμένη του.

Ο Thomas More δεν θα συναινέσει σε αυτή την κίνηση και η αναμενόμενη σύγκρουση στο τέλος θα του στοιχίσει την ζωή του. Από την μια ο πληθωρικός, λάγνος και εγωιστής Βασιλιάς και από την άλλη o συντηρητικός και νομοταγής οικογενειάρχης More. H πίστη στην συνείδηση του, τους νόμους και τις παραδόσεις του επιβάλλουν να μην συμμορφωθεί στην τυραννία του Βασιλιά ή όποια άλλη τυραννία - εξ ου και είναι ο άνθρωπος για όλες τις ιστορικές περιόδους. (χαρακτηριστική σκηνή εδώ)

Smultronstället (1957)

Ο John Adams είχε πει ότι τα «δεδομένα της ζωής είναι ξεροκέφαλα». Αργότερα η Margaret Thatcher το άλλαξε στο «τα δεδομένα της ζωής είναι συντηρητικά». Και το νόημα αυτής της τελευταίας πρότασης σημαίνει κάτι περισσότερο απ’ ότι τελικά κάποια στιγμή «ξεμένεις από τα χρήματα των άλλων». Αν μη τι άλλο, ο συντηρητισμός είναι η παραδοχή ότι η ανθρώπινη φύση είναι ατελής και κανένα πολιτικό-οικονομικό σύστημα δεν μπορεί να την διορθώσει ή «διορθώσει». Το καλύτερο σύστημα είναι αυτό που λειτουργεί αποδεχόμενο την παραπάνω αλήθεια.

Στο Smultronstället (Άγριες Φράουλες) ο πρωταγωνιστής, καθηγητής Isak Borg (Victor Sjöström), ψυχρός και απόμακρος ακόμα και από τους δικού του ανθρώπους, θα πρέπει να ταξιδέψει στην πόλη Lund για να παραλάβει ένα βραβείο για την προσφορά του στην επιστήμη. Σε αυτό το ταξίδι θα έρθει αντιμέτωπος με το παρελθόν και το παρόν του. Στο τελευταίο κεφάλαιο της ζωής του θα έρθει η αποδοχή και η συμφιλίωση με την προσωπική του ιστορία. Η εξαιρετική απεικόνιση της ανθρώπινης φύσης με τις δυσκολίες της στην συγκεκριμένη ταινία είναι μια πολύ καλή εισαγωγή για το πως ο συντηρητισμός βλέπει τον άνθρωπο. (Οι πρώτες σκηνές εδώ)

Casablanca (1942)

Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για την συγκεκριμένη ταινία. Ο βασικός λόγος όμως που την τοποθετεί σε τούτη την λίστα είναι η απόφαση που καλείτε να πάρει ο ήρωας της ταινίας, Rick Blaine (Humphrey Bogart). Πρέπει να επιλέξει μεταξύ της καρδιάς του και του καθήκοντος. Ενός καθήκοντος που κανείς δεν του επιβάλει να ακολουθήσει, παρά μόνο η συνείδηση του. Ο Rick Blaine θα κάνει κάτι που σπάνια βλέπουμε στις ταινίες σήμερα, θα σκεφτεί και θα δράσει ως ένας ενήλικας.

Στην εποχή της παρατεταμένης εφηβείας (προσφορά του κράτους πρόνοιας) η παρουσία του Rick Blaine μοιάζει πιο απόμακρη και γερασμένη από ότι η πραγματική ηλικία της ταινίας. Και οι στίχοι από το γνωστό τραγούδι της ταινίας «Τhe fundamental things apply, As time goes by», θα πρέπει να γίνουν ο ύμνος της συντηρητικής διεθνούς. (χαρακτηριστική σκηνή εδώ)

The Third Man (1949)

Είναι η ταινία που συνδυάζει τα στοιχεία από τις τέσσερις παραπάνω ταινίες. Με καταπληκτικές ερμηνείες, εξαιρετική φωτογραφία και σκορ. Δύσκολα θα μπορούσε να βρει κάποιος έναν πιο γοητευτικό και χαρισματικό κακό από τον Orson Welles ως Harry Lime - τα κράτη έχουν τα δικά τους πενταετή προγράμματα και αυτός έχει το δικό του. Στα ερείπια της μεταπολεμικής Βιέννης θα δούμε τα διλήμματα του ψυχρού πολέμου να αποκτούν σάρκα και οστά - με ένα βλέμμα ξεκάθαρο και σαφώς τασσόμενο στην πλευρά της ελευθερίας - με σενάριο από τον Graham Greene. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες μιας και η ταινία είναι λίγο μυστήριο. (Εδώ μια σκηνή)