Για τους φιλελεύθερους στην Ελλάδα οι εκλογικές αποφάσεις ήταν ανέκαθεν περιορισμένες και απλές. Το 90 και το 93 η Νέα Δημοκρατία του Μάνου και Ανδριανόπουλου ήταν το αδιαφιλονίκητο νεοφιλελεύθερο κόμμα. Στις επόμενες εκλογές η επιλογή περιοριζόταν στα δύο μεγάλα κόμματα με τη λογική του μη χείρον βέλτιστον. Πιο πρόσφατα η εμφάνιση των Ταύρων και της Φιλελεύθερης Συμμαχίας πρόσφερε την ξεκάθαρη και ιδεολογικά καθαρή επιλογή. Σε αυτές όμως τις εκλογές η εξάπλωση των φιλελεύθερων ιδεών προσφέρει στον φιλελεύθερο ψηφοφόρο επιλογή από πολλές σχετικά αξιοπρεπείς προτάσεις. Για να απλοποιήσω λοιπόν την δική μου επιλογή ακολούθησα μία top-down προσέγγιση με τρία διλλήματα.
Το πρώτο δίλημμα είναι ψήφος καθολικής μομφής (λευκό/ άκυρο) ή ψήφο σε υπάρχον κόμμα. Αυτό είναι εύκολο. Για εμένα το λευκό/ άκυρο είναι το πολιτικό ισοδύναμο του να καις τα λεφτά σου. Ποτέ σε καμία εκλογική αναμέτρηση στον κόσμο δεν είχε κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Είναι σαν να βρίσκεται κανείς σε ένα μπουφέ που έχει ήδη πληρώσει και επειδή δεν βρίσκει το αγαπημένο του έδεσμα, αποφασίζει να μείνει νηστικός για να διαμαρτυρηθεί. Ειλικρινά, κανείς δεν θα νοιαστεί. Ψήφο σε υπάρχον κόμμα λοιπόν.
Το δεύτερο δίλλημα είναι νομίζω το δυσκολότερο. Ψήφο σε κόμμα εξουσίας ή σε μικρό φιλελεύθερο; Από τα δύο κόμματα εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ για εμένα δεν είναι πιθανή επιλογή, για λόγους που δεν περιορίζονται στο όνομά του. Η Νέα Δημοκρατία, είναι πολύ καλύτερη από όσο θέλουν να πιστεύουμε οι επικριτές της. Στα οικονομικά αντιλαμβάνεται την σημασία της μείωσης των φόρων και του δημόσιου τομέα. Πιο σημαντικά, μετά από πολύ καιρό το κόμμα έχει δική του ταυτότητα και δεν πουλάει πια ιδεολογικό ραγιαδισμό στην ελληνική αριστερά.
Και ενώ τείνω να συμφωνώ με τον Popper στην προτίμηση του για δικομματικό σύστημα όπου τα δύο κόμματα ανταγωνίζονται για την ψήφο των μικρών μειοψηφιών, νομίζω ότι σε αυτές τις εκλογές η ψήφος πρέπει να πάει σε μικρό φιλελεύθερο για δύο κυρίως λόγους:
- Η επόμενη βουλή θα είναι γεμάτη με κλόουν της αριστεράς και ακροδεξιάς. Σε αυτό το de facto τσίρκο, είναι σημαντικό να υπάρχει καθαρόαιμο φιλελεύθερο κόμμα να κρατάει τις ισορροπίες στην διαμόρφωση και συζήτηση της κοινοβουλευτικής ατζέντας.
- Η οριακή χρησιμότητα κάποιων χιλιάδων ψήφων για το φιλελεύθερο πρόταγμα θα μεγαλύτερη εάν βάλουν στην Βουλή ένα φιλελεύθερο κόμμα (8 έδρες) από το να δώσουν μία ακόμα έδρα στην κυβερνητική δύναμη.
Το τελευταίο δίλημμα είναι ανάμεσα στα δύο μικρά φιλελεύθερα κόμματα. Δράση ή ΔΗΣΥ; Αναμφισβήτητα η Ντόρα Μπακογιάννη έχει ηγετική αύρα, κουβαλάει ένα όνομα θρύλο στον φιλελεύθερο χώρο, έχει σταθερή βάση και οργάνωση επιπέδου κόμματος εξουσίας (full disclosure: σαν φοιτητής είχα κάνει summer intern στο πολιτικό της γραφείο). Αλλά έχω δύο προβλήματα:
- Η αλήθεια είναι ότι η Ντόρα στις θέσεις που κατείχε δεν έδειξε ποτέ την φιλελεύθερη τόλμη του πατέρα της. Ο πρόσφατος ασπασμός του φιλελευθερισμού μου κάνει too little, too late.
- Το δεύτερο μου πρόβλημα είναι η στελέχωση του κόμματος. Εκτός από κάποια πρώην εξαιρετικά στελέχη της ΦιΣ (Περλικός, Καισάριος) οι υπόλοιποι μου δίνουν την εντύπωση επαγγελματιών της πολιτικής. Είτε πολιτικοί που καιροσκοπικά άλλαζαν ιδεολογίες, είτε outsider wannabes που σε όλη την προηγούμενη διαδρομή τους ετοιμάζονταν να μπούνε στην πολιτική -με συμβιβασμούς και στρογγυλέματα.
Η Δράση/ Φιλελεύθερη Συμμαχία από την άλλη, στελεχώνεται από ανθρώπους του ιδιωτικού τομέα που παρεμπιπτόντως κατεβαίνουν στην πολιτική. Όχι για βιοπορισμό, αλλά για να προωθήσουν τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που γνωρίζουν ότι χρειάζεται η χώρα. Είναι αλήθεια ότι ο συνδυασμός έχει μαζέψει και πολλούς αριστερούς, ίσως και πρώην κρατιστές. Αλλά ενώ δεν έχω καμία συμπάθεια για την ελληνική αριστερά, σέβομαι τούς προερχόμενους από αυτόν τον χώρο (π.χ. Λιαρόπουλος) που κράτησαν τους ορίζοντες τους ανοιχτούς και την κρίσιμη στιγμή αποφάσισαν να συνταχθούν με τον τόσο δαιμονοποιημένο φιλελεύθερο χώρο.
Αυτή η πολυσυλλεκτικότητα που εκφράζει η Δράση/ΦιΣ είναι η καλύτερη εγγύηση για το επερχόμενη επέκταση των φιλελεύθερων ιδεών στην Ελλάδα. Είμαι πεπεισμένος ότι ο φιλελευθερισμός στην Ελλάδα σήμερα είναι ότι ήταν η αριστερά στην δεκαετία του 60. Περιθωριοποιημένος, εκφράζει έναν καταπιεσμένο μη-προνομιούχο χώρο (ιδιωτικός τομέας) και λόγω των εκρηκτικών πολιτικών συνθηκών είναι έτοιμος να σαρώσει το πολιτικό φάσμα στις επόμενες δεκαετίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου