Το μνημόνιο που αγαπήσαμε

Όταν οι φιλελεύθεροι επέμεναν να φωνάζουν τόσα χρόνια για μείωση του διογκωμένου δημόσιου τομέα, δεν το έκαναν ούτε γιατί είχαν προσωπικές διαφορές με εκείνους που ήθελαν να «βολευτούν» στο δημόσιο, ούτε γιατί είναι προσκολλημένοι με τη φιλοσοφική κοσμοθεωρία τους. Το έκαναν γιατί γνώριζαν πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος να απoτιναχθούν τα βαρίδια που εμπόδιζαν την ανάπτυξη του τόπου και υποχρεώναν το κράτος σε υψηλή φορολογία και συνεχή δανεισμό.

Πώς μπορεί να είναι ικανοποιημένος ένας φιλελευθερος όταν οι μεταρρυθμίσεις που τόσα χρόνια επιζήτούσε προαναγγέλονται ως προυποθέσεις μιας νέας συμφωνίας δανεισμού, στιβαγμένες πρόχειρα στο περιθώριο μιας σειράς μέτρων εξαντλητικής φορολογίας; Γι αυτό προκαλεί αλγεινή εντύπωση πως μια μεγάλη μερίδα φιλελευθέρων επιμένει, μια εβδομάδα μετά τη ψήφιση του, να το θεωρεί ότι καλύτερο έχει γίνει στη χώρα και να το υπερασπίζεται σθεναρά σε καθημερινή βάση. Οι υπερβολικοί τίτλοι που τόνιζαν πως το μνημόνιο είναι εξαιρετικό θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν μια εβδομάδα πριν ως μια θερμή αντίδραση απέναντι στους αντιμνημονιακούς σε μια στιγμή κρίσιμη. Πλέον θα έπρεπε να έχει κυριαρχήσει η ψυχραιμία καθώς όλα εκείνα που απέφευγαν να αντικρύσουν είναι απέναντι τους. Σε κάθε περίπτωση είναι διαφορετικό να το επιλέγεις ως το λιγότερο κακό και άλλο να το κυματίζεις ως σημαία εκσυγχρονισμού και σωτηρίας.

Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι κανένα είδος ανάπτυξης δεν μπορεί να επιτευχθεί, ανεξάρτητα από το μέγεθος των μεταρρυθμίσεων (που έτσι και αλλιώς είναι αμφίβολο αν θα εφαρμοστούν), όταν η υψηλή φορολόγιση, η μειώση των συντάξεων και των μισθών (που είναι βέβαιο πως θα εφαρμοστούν) πληγώνουν την αγορά που αργοσβήνει. Τα ευχολόγια που ακούσαμε από τους πρωθυπουργούς (πρώην, νυν και επόμενου) δεν έχουν κανένα αντίκρισμα και τα επιχειρήματα τους ήταν μάλλον αστεία. Φυσικά οι συντονισμένες γλαφυρές περιγραφές τους για την επόμενη μέρα καταψήφισης της δανειακής σύμβασης θα μπορούσαν να τύχουν βράβευσης στα επικείμενα Οσκαρ ερμηνεύοντας αριστουργηματικά το σενάριο της φουτουριστικής ταινίας Μαντ Μαξ καθώς προχώρησαν σε άλματα λογικών συμπερασμάτων ενός δρόμου που είναι πράγματι αχαρτογράφητος.

Ο δρόμος που διανύουμε τώρα είναι γνωστός και θα μας οδηγήσει στον επαναλαμβανόμενο κύκλο απειλών, εκβιασμών, σύγχυσης, εντονότερης ύφεσης, περισσότερων λουκέτων, διόγκωσης του δημόσιου χρέους άρα και στην ανάγκη νέων μέτρων και υψηλότερης φορολογίας. Αυτός ο κύκλος θα συνεχίζεται μέχρι να βρεθεί η αφορμή να σπάσει. Και όταν γίνει αυτό η χώρα θα είναι σε χειρότερη κατάσταση, καθώς η αγορά θα είναι περισσότερο βυθισμένη στην ύφεση, οι πολίτες εξουθενωμένοι από την υπερ-φορολόγηση και τα αποθέματα που έχει ο μηχανισμός της χώρας θα έχουν εξαντληθεί. Τότε ίσως οι πολιτικοί μας ηγέτες να αντιληφθούν ότι ο θεσμικός τους ρόλος δεν τους επιτρέπει να περιγράφουν ως ανήμποροι αφηγητές τις συνέπειες της απραξίας τους, της ανικανότητας τους και των λανθασμένων επιλογών τους.

Αν δεχτούμε τη λογική του μονόδρομου τότε μπορούμε μονάχα να ευχηθούμε η τρόικα να αλλάξει έστω και τώρα τη συνταγή της καταστροφής με μια λύση που θα επιτρέψει στη χώρα να επιβιώσει. Μια λύση πιο «φιλελεύθερη» που θα στηρίζεται στις μεταρρυθμίσεις και όχι στην αύξηση της φορολογίας, όπως δήλωσε και ο πρόεδρος της ομάδας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ALDE). Σε αντίθετη περίπτωση θα έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιους τρόπους θα σκαρφιστούν οι έλληνες φιλελεύθεροι για να δικαιολογήσουν πως το μνημόνιο που αγαπήσαμε, μας οδήγησε να κυνηγάμε τα βυτία με την βενζίνη όπως ο Μελ Γκίμπσον ως Μαντ Μαξ.