Παρασκευή 13 Ιουλίου 2012

Η πολιτική ανυπακοή του Henry David Thoreau

Know all men by these presents, that I, Hentry Thoreau, do not wish to be regarded as a member of any society which I have not joined.” “I simply wish to refuse allegiance to the State, to Withdraw and stand aloof from it effectually”.

Η σημερινή Αμερική του κρατισμού, του Ομπάμα και του Paul Krugman έχει επιφυλλάξει στον Hentry David Thoraeu την ίδια μεταχείριση την οποία επεφύλαξε σε όλους τους ελευθεριακούς ήρωες της (ο όρος “ελευθεριακός” σε αυτό το άρθρο θα χρησιμοποιηθεί ως μετάφραση του libertarian): απλά αγνόησε την ελευθεριακή πλευρά της σκέψης τους, της ιδεολογίας τους και της γενικότερης ιστορικής τους πορείας. Ο Jefferson, o Thoreau και ο Mencken έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην εξέλιξη αυτής της όλβιας Δημοκρατίας που προπορευόμενη δείχνει τον δρόμο και στις άλλες ώστε να μπορούν απλά να αγνοηθούν από την Αριστερά. Και η λύση σε αυτό το πρόβλημα αποδείχθηκε εξαιρετικά εύκολη: με μία γόμμα η Αριστερά διέγραψε από τη βιογραφία αυτών των τεράστιων προσωπικοτήτων την ελευθεριακή τους ιδεολογία με αποτέλεσμα να μείνει στη θέση τους η εκκεντρική καρικατούρα ενός αρχιτέκτονα/ιδιοκτήτη σκλάβων (Jefferson), ενός σαλταρισμένου φυσιολάτρη (Thoreau) και ενός στριμμένου/στραβόξυλου (Mencken).

Στο πάνθεον των Αμερικανών διανοητών ο Thoreau επιβιώνει κυρίως ως ο θρυλικός θεμελιωτής της “πολιτικής ανυπακοής” (civil disobedience)- της ειρηνικής δηλαδή αντίστασης στον κρατισμό. Η πολιτική ανυπακοή του Thoreau, έχοντας απογυμνωθεί εντελώς από το ελευθεριακό της περιεχόμενο, χρησιμοποιείται σήμερα ως ιδεολογικό πασάλειμμα σε κάθε είδος Αριστερής διεκδίκησης.

Ο Thoreau ξεκίνησε την πιο διάσημη πραγματεία του, το “Resistance to Civil Government” με την ακόλουθη παράγραφο

Ι hereby accept the motto,-”that government is best which governs least” and I should like to see it acted up to more rapidly and systematically. Carried out, it finally amounts to this, which also I believe, -”That government is best which governs not at all”; and when men are prepared for it, that will be the kind of government which they will have.

Για τον Thoreau η Δημοκρατία δεν ήταν θέσφατο. Αντίθετα, την θεωρούσε μια μορφή ιεροποιημένης κυριαρχίας-μέσω της βίας- του ισχυρότερου

After all, the practical reason why, when the power is once in the nads of the people, a majority are permitted, and for a long period continue, to rule is not because they are most likely to be in the right, nor because this seems fairest to the minoroty, but because they are physically the strongest. But a government in which the majority rule in all cases can not be based on justice, even as far as men understand it.

Ο Thoreau επίσης, αρκετά χρόνια πριν τον Δαρβίνο, μίλησε για τον Φυσικό, όχι τον Δημοκρατικό νόμο που πρέπει να διέπει τις κοινωνικές σχέσεις:

Must a citizen ever for a moment, or in the least degree, resign his conscience to the legislator? Why has every man a conscience then? I think that we should be men first and subjects afterward. It is not desirable to cultivate a respect for the law, so much as for the right.The only obligation which I have a right to assume is to do at any time what I think right.

Λόγω της Δουλείας η οποία το 1848 (χρονιά κατά την οποία γράφτηκαν οι ακόλουθες γραμμές) παρέμενε νόμιμη στις Η.Π.Α., ο Thoreau απεχθανόταν την Αμερικανική Ομοσπονδιακή κυβέρνηση και το Αμερικανικό Σύνταγμα:

How does it become a man to behave toward the American government today? I answer,, that he cannot without disgrace be associated with it. I cannot for an instant recognize that political organization as my government which is the slave’s government also.”

Ο Thoreau ήταν ένας από τους λίγους Αμερικανούς διανοητές ο οποίος ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα αντιλαμβάνονταν τη σχέση ανάμεσα στη δουλεία και το Αμερικανικό Σύνταγμα. Για τον Thoreau η δουλεία ήταν λάθος και υφίστατο εξαιτίας του Αμερικανικού Συντάγματος. Επειδή λοιπόν η Πολιτεία της Μασσαχουσέττης (η Πολιτεία στην οποία έζησε ο Thoreau) ήταν μέλος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής οι οποίες δημιουργήθηκαν με βάση αυτό το Σύνταγμα, ο μόνος τρόπος εναντίωσης στη δουλεία ήταν μέσω της απόσχισης από την Πολιτεία της Μασσαχουσέττης όσων πολιτών της ήταν εναντίον της δουλείας.

Some petition the State to dissolve the Union, to disregard the requisitions of the President. Why do they not dissolve it themselves- the union between themselves and the State- and refuse to pay their quota into its treasury? Do not they stand in the same relation to the State that the State does to the Union? And have not the same reason prevented the State from resisting the Union which have prevented them from resisting the State?”...”I do not hesitate to say that those who call themselves Abolitionists should at once effectually withdraw their support, both in person and property, from the government of Massachusetts, and not wait till they constitute a majority of one, before they suffer the right to prevail through them.”

Πέραν του θέματος της δουλείας, ο Thoreau ήταν από τους πρώτους που συνειδητοποίησαν πως είναι οι φόροι των υπηκόων-πολιτών που κάνουν δυνατή την κρατική τυρρανία. Γι’αυτό και έγραψε

If the tax-gatherer, or any other public officer, asks me, as one has done, “But what shall I do?” my answer is, “If you really wish to do anything, resign your office.” When the subject has refused allegiance, and the officer has resigned from office, then the revolution is accomplished”.

Ένας από τους πιο κορυφαίους Αμερικανούς διανοητές, ο Ralph Waldo Emerson είχε πει κάποτε για τον Thoreau: "No truer American existed than Thoreau". Θα μπορούσαμε με τη σειρά μας να πούμε πως “δεν υπήρξε ποτέ άλλος ποιό αληθινά ελευθεριακός από τον Thoreau”. Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, ισοπεδωμένη από τον αδίστακτο κρατισμό της Αριστεράς αλλά και της λαικο-εθνικιστικής Δεξιάς, η σκέψη του παραμένει πάντα επίκαιρη.

(Το κείμενο γράφτηκε ως φόρος τιμής στον Henry David Thoreau με αφορμή τα 195 χρόνια από τη γέννηση του στις 12 Ιουλίου του 1817).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου